İş sözleşmesinin geçerli bir nedene dayandırılarak feshedilmesi İş Kanunun 18. Maddesinde düzenlenmiştir. Bu hükme göre “Otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.”
Bununla birlikte yapılacak feshin geçerli olabilmesi ve hüküm doğurabilmesi bazı şartlara dayandırılmıştır. Feshin İş Kanununun 19. Maddesinde düzenlenen usul şartlarına uygun yapılması gereklidir. Bunlar;
- İş sözleşmesi feshedilecek işçinin savunması alınacak.
- Fesih bildirimi yazılı olarak yapılacak.
- Fesih sebebi açık ve kesin olarak belirtilecek.
Yukarıda belirtilen İş Kanununun 18. ve 19. Madde hükümlerindeki şartlara aykırı yapılmış bir fesih geçerli bir fesih olmayacak ve işçi işe iade davası açabilecektir.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2013/5262 E. 2013/20620 K. Sayılı ve 5.7.2013 tarihli kararında, feshin, geçerli bir feshin hüküm ve sonuçlarını doğurabilmesi için İş Kanununun 19. Maddesindeki şartlardan ‘fesih sebebinin açık ve kesin olarak belirtilmesi’ şartını sağlaması gerektiğini belirtmiştir.
Karara konu olayda;
Davacı vekili, davacı işçinin iş sözleşmesinin geçerli neden olmadan feshedildiğini belirterek, 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 18 vd. maddeleri uyarınca feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı işveren vekili, fesih bildiriminde fesih nedeninin yönetim kurulu kararı ile yeniden yapılanına ve işyerinin küçülmeye gitmesi olarak açıkça belirtildiğini, aynı zamanda davalı şirketin bir kısmı gayrimenkullerinin de satılmak suretiyle elden çıkartıldığını, tüm giderlerde kısıntıya gidildiğini, hiçbir tanıtım ve promosyon faaliyetinde bulunulmadığını, şirketin almış bulunduğu temizlik hizmetleri dahil tüm zorunlu hizmetlerde en düşük teklifi sunan şirketler ile mevcut hizmet alım sözleşmeleri iptal edilerek yeni sözleşmeler akdedildiğini, söz konusu zorunlu küçülme sebebiyle davalı şirkette personel sayısının azaltıldığını, iş sözleşmesinin feshinin usule ve yasalara aykırı olmadığını, feshin son çare olarak uygulandığını, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda alınan bilirkişi heyet raporuna itibar edilerek, davalı şirkette personel sayısının azaltıldığı ve küçülmenin fesihten sonra da devam ettiği, fesihten sonraki süreçte bilgi işlem elemanı pozisyonuna yapılan işe alım haricinde bir işe alım yapılmadığı, bu işe alımın ise davacının yürüttüğü iş ile doğaldan ve dolaylı olarak bir ilgisinin olmadığı, davacının görevlendirilebileceği uygun ve boş bir pozisyonun bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiştir.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesince şu değerlendirme yapılmıştır.
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 19. maddesi uyarınca aynı Kanunun 18. maddesi kapsamında kalan işçinin iş sözleşmesinin geçerli sebeple feshetmek isteyen işveren, fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde belirtmek zorundadır. Yazılı fesih bildiriminin de, fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde içermesi zorunludur.
İşverenin fesih iradesi açık ve kesin olarak ortaya konmalıdır. Kullanılan ifade o kadar açık ve seçik olmalı ki, işçi açısından, iş sözleşmesinin sona erdirildiği açıkça anlaşılır olmalıdır. Fesih bildiriminde, sözleşmeyi sona erdirme iradesi yanında ayrıca, sona erme zamanı da yeteri kadar açık ve yanlış anlaşılmaya sebebiyet vermeyecek şekilde ifade edilmiş olmalıdır.
Sadece fesih bildiriminin değil fesih sebeplerinin de yazılı olması ve işverence fesih bildirimi ile gerekçelerini kapsayacak şekilde altının imzalanması gerekir. İşveren fesih bildiriminde gösterdiği fesih sebebi ile bağlıdır. İşe iade davasındaki savunmasında ilaveten başka bir sebep ileri süremeyeceği gibi bu sebepten farklı bir sebebe dayanamaz.
Dosya içeriğine göre davalı işverenin davacı işçinin iş sözleşmesini 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesi uyarınca Yönetim Kurulu kararı ile feshedilmiştir. Fesih bildirimine yönetim kurulu kararı eklenmediği gibi yönetim kurulunun kararının ne olduğu açıkça yazılmamış, fesih bildirimi yazılı yapılmasına rağmen fesih sebebi açık kesin olarak belirtmemiştir. Fesih sebebinin açık ve kesin olarak belirtilememesi, yapılan fesih işlemini geçersiz kılar. Davanın kabulü yerine yazılı şekilde reddi hatalıdır.”
——————————————————————————————————————————————————-
Sonuç
İş sözleşmesinin geçerli nedenlerle feshedilmesi durumunda, feshin geçerli bir fesih gibi hüküm ve sonuç doğurabilmesi için İş Kanunun 19. Maddesi uyarınca; işçinin savunmasının alınıp, yazılı bir bildirim yeterli değildir. İşçinin iş sözleşmesinin neden feshedildiği de açık ve kesin olarak bu yazılı fesih bildiriminde belirtilmelidir. Aksi takdirde fesih geçersiz bir hal alacaktır.
Av. Tuba Özcan
Okyay | Evren
Avukatlık & Arabuluculuk Ofisi