Yargıtay içtihatları ile şekillenen ancak yeni yürürlüğe giren Türk Borçlar Kanunu'nun getirdiği katı kurallar sebebi ile işçinin işverenine verdiği ibranın geçerli olma ihtimali yok denecek kadar az kalmıştır. Bundan sonra verilen ibralar ancak makbuz hükmünde olup, alacakların ve işçinin dava açma hakkının varlığını ortadan kaldırmayacaktır. (Detaylı bilgi için bkz İşten çıkarılan işçinin İmzaladığı ibraname Geçerli midir?- İbranamenin Geçerlilik Şartları Nelerdir )
Bu kuralın tek bir istinası olabilir o da şu ki işçi ile işverenin, bağımsız ve tarafsız bir kişi olan arabulucuya başvurup, iş akdinin feshinden sonraki ücret ve işçilik alacağı uyuşmazlığının arabuluculuk yoluyla çözülmesidir.
Arabuluculuk, hukukumuza “6325 Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu” ile girmiş olup, 16.11.2013 tarihinden beri fiilen uygulanmakta olan çok yeni bir alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemidir.
Taraflar arabulucuya, kanundaki istisnalar hariç olmak üzere genel olarak serbest olarak karar verebilecekleri her türlü hukuki uyuşmazlıklarda başvurabilirler. Tamamen gönüllü olarak yürütülen çözüm yolu olup, tarafların arabuluculuk sonucunda anlaşmaya varmaları halinde bu husus taraflarca imza altına alınıp, her iki tarafı da bağlayıcı bir özellik kazanır.
İşçilik alacakları da elbette tarafların serbestçe üzerinde tasarruf edebilecekleri bir husus olup, bu konuda arabuluculuk yoluna gidilebileceği hususunda bir tereddüt yoktur.
Taraflar bir ya da birden fazla arabulucu seçip, ücretini aksini kararlaştırmadılarsa eşit olarak paylaşırlar. Taraflar isterlerse, arabuluculuk sürecine avukatları ile birlikte de katılabilirler.
Arabulucular bağımsız ve tarafsız olup, her iki tarafa da eşit mesafededirler. Bu sebeple yargıtay’ın işveren karşısında daha güçsüz olan işçiyi koruma ilkesinin gereklerini, yargılamada hakimin yaptığı gibi, her iki tarafa da kendini ifade etme imkanı tanıyıp, her iki tarafın gerçek iradeleri ile karar vermesini ve arabuluculuk tutanağı imzalamalarını sağlayan arabulucu da yerine getirebilir.
Bu sebeple, iş akdi sona erdikten sonra arabuluculuk yoluyla çözüme kavuşan işçi alacağının miktarı her iki taraf için de bağlayıcı olup, yetkili ve görevli iş mahkemesinden icra edilebilirlik şerhi aldıktan sonra icra takibine konu olabilir ya da bir tarafın bu konuda dava açması halinde diğer tarafça derdestlik itirazına konu olabilir. Hukukumuzda çok yeni bir kavram olan herkesin kazandığı arabuluculuk yolu, içtihatlarla her geçen gün gelişecektir.
Arabulucu Yüksel Okyay Evren
Okyay | Evren
Avukatlık & Arabuluculuk Ofisi
merhaba, işden emeklilik yaşından dolayı ayrılan bir işçi yanımızda 17 yıldır çalışmaktaydı, tazminatı vs diğer ödemeleri yaptık ve imzaları aldık. aradan geçen bir yıl içinde fazla mesai alacağı nedeniyle dava edildik ancak kısmi olarak davayı kazandık toplam 3 bin tl gibi ödeme yaptık. (mart 2023) , işçi ise 17 yıl önce işe çırak olarak girdiğinde bir süre sigortasız çalıştırıldığı iddasıyla dava açacağı tehdiyle yüksek miktarda para talep etti. Sorumuz zaman aşımı var mıdır ? sadece şahid ile bir sonuca ulaşabilir mi?