İşyerinde hata yapan işçiye uyarı verilmesi iş hayatında sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Ancak bazı durumlarda işveren, işçisine uyarı verdikten sonra verdiği uyarıdan pişman olmakta ve işçiyi işten çıkartmak ister. Bu durumda hatası sebebi ile uyarılan işçinin, uyarıdan vazgeçilip işten çıkartılması mümkün olacak mıdır ?
Uyarı; İş Kanununda yer almayan bir disiplin cezasıdır. Kaynağı Personel Yönetmeliği olduğu gibi işyeri uygulamaları da olabilir. Aynı zamanda feshin son çare olması ilkesi de göz önüne alındığında, işverenin fesih için gerekçe kollar bir işveren gibi davranmaması ve işçiyi affedilebilir hataları sebebi ile önce uyarması beklenir.
Ancak bazı durumlarda, İşveren verdiği uyarıdan pişman olmaktadır. Uyarı verdikten sonra işçinin davranışlarını değiştirmeyeceğine inanmakta veya etrafındaki diğer çalışanlar tarafından bu şekilde yönlendirilmekte ve uyarı verdiği işçiyi işten çıkartmak istemektedir.
Yargıtay 9.Hukuk Dairesi 24.10.2013 tarih ve 2011/36860 E ve 2013/27208 K sy kararında bu durumu değerlendirmiştir.
9.Hukuk Dairesi'nin kararına konu olan olaylarda;
Davacı, mekanik bakım şefi olarak işe alındığını daha sonra iş sağlığı ve güvenliği mühendisliği görevi yüklendiğini, 31.12.2008 tarihinde Bakım Onarım Müdür Vekili olan R. O. isimli şahsın işyerinde kendisine küfür ettiğini aynı zamanda fiili saldırıda bulunduğunu, Erdek Jandarma komutanlığı nezdinde suç duyurusunda bulunduğunu ve kendisinden şikayetçi olduğunu, davalı şirketin bu başvuru nedeni ile iş aktini sonlandırdığını ileri sürerek, kıdem tazminatı ile fazla çalışma ve ikramiye alacaklarının davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı işveren ise; davacının emrindeki işçileri üstelik iş sağlığı güvenliği mühendisi olduğu halde emniyet kemersiz 11 metre yüksekte hiçbir güvenlik tedbiri aldırmadan çalıştırdığını ve bu sebeple işçilerden birinin hayatını tehlikeye attığını ayrıca haksız olduğu halde görevini hakkı ile yerine getirmediği için yapılan ikaz üzerine amiri ile diğer işçilerin önünde tartışarak hakaret edip itiştiğini ve bu nedenle iş aktinin haklı nedenlerle feshedildiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Yerel Mahkemece, 31.12.2008 tarihinde meydana gelen kaza ve amiri pozisyonundaki R. O. ile tartışması nedeni ile 31.12.2008 tarihinde davacının savunmasının alındığı ve hakkında ihtar cezası verildiği, akabinde aynı nedenlerden dolayı iş akdinin haklı nedenle fesih edildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Dosyayı inceleyen Yargıtay 9.Hukuk Dairesine göre;
Somut olayda, iş sağlığı ve güvenliği mühendisi olan davacının amirinin emri üzerine işçileri gerekli önlemleri almadan banda çıkardığı, ardından işçilerin bulunduğu yerden ayrıldığı, bir süre sonra işçilerden birinin banttan düşerek yaralandığı, daha sonra ikaz eden amiri ile tartışıp itişerek sataşmada bulunduğu için iş sözleşmesinin feshedildiği anlaşılmaktadır.
Ancak olayın gerçekleştiği gün davacıya işini savsakladığı, iş kazası meydana gelmesine neden olduğu için uyarı cezası verilmiştir.
Davacının iş kazası ve iş güvenliğine aykırı eylemlerinin uyarı cezası ile karşılanması sebebiyle aynı eylemden dolayı iki ayrı ceza verilemez.
Dolayısıyla feshin gerekçesi ancak davacının amirine sataşması olabilir. Tarafların şikayeti üzerine Sulh Ceza Mahkemesinde yapılan yargılama sonunda kimin eyleminin daha önce olduğu tespit edilememiştir. Ayrıca davacı ile tartışan işçinin işten çıkarılmadığı böylece eşit işlem ilkesine aykırı hareket edildiği de anlaşıldığından kıdem tazminatı isteğinin kabulü gerekirken yazılı şekilde reddi hatalıdır.
SONUÇ OLARAK
1- İşveren bir olay sebebi ile işçiyi uyarmış ise aynı eylem sebebi ile iki defa ceza verilmez kuralı gereğince, iş sözleşmesini feshedemez.
2- İşyerinde kavga eden iki işçinin kavga etmesi halinde, eşitlik ilkesi gereğince her iki işçinin de iş akdinin feshi gerekir.
Av. Eren Evren
Okyay | Evren
Avukatlık & Arabuluculuk Ofisi