Kullanılmayan Yıllık İzin Ücreti ne zaman talep edilebilir ?
Yıllık ücretli izin hakkı ve izin süreleri İş Kanununun 53. Maddesinde düzenlenmiştir. İşyerinde işe başladığı günden itibaren en az bir yıl çalışmış işçilere yıllık ücretli izin verilir. Yıllık ücretli izin süreleri,
– Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) çalışmış olanlara on dört günden,
– Beş yıldan fazla on beş yıldan az çalışmış olanlara yirmi günden,
– On beş yıl (dahil) ve daha fazla çalışmış olanlara yirmi altı günden,daha az olamaz.
Yıllık ücretli iznin nasıl kullanılacağına ilişkin mevzuatı ve uygulamayı kısaca özetlemek gerekirse:
- Öncelikle işçinin yıllık ücretli izin hakkından vazgeçmesi mümkün değildir.
- Yıllık ücretli izin, işveren tarafından bölünerek kullandırılamaz. Ancak taraflar aralarında anlaşırlarsa, bir bölümü on günden az olmamak şartıyla en çok üçe bölünerek kullanılabilir.
- İşveren başkaca ücretli ve ücretsiz izin veya hastalık ve dinlenme izni verdim diye yıllık izin sürelerini kısaltamaz.
- Hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil izinleri yıllık izin süresine dahil edilemez. Bu tatil izinleri yıllık izinden ayrıca kullanılır.
- İşveren, yıllık ücretli iznini kullanan işçisine, yıllık izin dönemine ilişkin ücretini izne başlamadan evvel peşin olarak ödemek zorundadır. Yıllık izne çıkan işçinin izin süresi içerisinde çalışması yasaktır. İzin süresi içerisinde ücret karşılığı bir işte çalıştığı anlaşılan işçi, izin süresi içerisinde işvereni tarafından kendisine ödenen ücret geri alınır.
Yıllık İzin Ücreti İş Kanunun 59. Maddesinde düzenleniştir. İşveren tarafından işçiye yıllık izin kullandırılmazsa, işçi bu izin sürelerinin ücretlerini talep edebilir. Ancak yıllık izin hakkının ücrete dönüşebilmesi için iş sözleşmesinin sona ermiş olması şarttır. Çalışmaya devam eden işçi kullanamadığı izin sürelerine ilişkin ücretlerini talep edememektedir.
İşçiye kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretleri ise, sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin son aldığı ücreti üzerinden ödenir.
Yıllık izin hakkının ücrete dönüşebilmesi için sözleşmenin sona ermesi gerektiğini belirttik.
Peki işçi işe iade davası açması durumunda kullanmadığı döneme ait İzin Ücreti talep edebilecek midir?
Yıllık izin ücretinin talep edilip edilemeyeceği davanın sonucuna göre belirlenir. İşe iade davası sonucunda işçinin işe iadesine karar verilir ise, fesih ortadan kalkmış olmakla iş ilişkisi devam edeceğinden işçi kullanamadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti talep edemeyecektir. Ancak işveren, işçinin işe başlamak istemesine rağmen yasal bir aylık süre içerisinde işe başlatılmazsa, işe başlatmama tarihi itibariyle işçinin yıllık izin ücreti alacağı doğmuş olacaktır. Artık işçi işe başlatılmadığı tarih itibariyle kullanmadığı yıllık izin ücretini talep edebilir. Yargıtay kararları da bu yöndedir.
Avukat Tuba Özcan
Okyay & Evren Avukatlık Ofisi
www.okyayevren.av.tr