4857 sayılı İş Kanunu’nun 21/5 maddesi uyarınca, işçi kesinleşen mahkeme veya özel hakem kararının tebliğinden itibaren on iş günü içerisinde işe başlamak için işverene başvurması gerekir. Yasanın düzenlemesine, işçinin başvurusu bir şekil şartına bağlamamıştır.
İşçi işyerinde hazır bulunmak suretiyle başvurabileceği gibi, bu konuda iradesini işverene gönderebileceği yazılı bir ihbarname ile de açıklayabilir. Ancak ispat kolaylığı açısından başvurunun yazılı ve özellikle noter aracılığı ile yapılmasında yarar vardır.
İşçinin başvurusu, geçersizliğine karar verilen, fesihten sonra tekrar devam ettirilmesi gündeme gelen iş ilişkisinde iş görme edimine hazır olduğunu beyan etme iradesidir.Diğer taraftan 6100 sayılı HMK.’un 199. Maddesi uyarınca “Uyuşmazlık konusu vakıaları ispata elverişli yazılı veya basılı metin, senet, çizim, plan, kroki, fotoğraf, film, görüntü veya ses kaydı gibi veriler ile elektronik ortamdaki veriler ve bunlara benzer bilgi taşıyıcıları bu Kanuna göre belgedir.
Bu anlamda fax ile başvurma belgedir. Kısaca faxın gönderildiği kişi kesin bir şekilde belli ise bu fax delil olarak kabul edilmelidir.
Konu hakkındaki bir uyuşmazlık Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin 19.12.2017 Tarih ve 2017/26994 E ve 2017/21810 K sy kararında çözüme kavuşturulmuştur.
Karara konu olan olaylarda;
1- Davacının İddiaları
Davacı vekili, 5/09/2010 tarihinde davalı şirkete ait işyerinde makine ustası olarak işe başladığını, iş akdinin 20/06/2011 tarihinde işveren tarafından geçerli nedenlerle sona erdirildiği, … 5. iş mahkemesinin ilamı ile feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verildiğini, kararın 02/12/2011 tarihinde kesinleştiğini ve 16/12/2011 tarihinde tebliğ alındığını, yasal süresi içinde işverene müracaat edildiğini, davacının iş başı yaptırılmadığını, haklarının ödenmediğini gerekçe göstererek kıdem ve fark ihbar tazminatı ile boşta geçen süre ücret ve diğer haklar ile işe başlatmama tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2- Davalının Cevapları
Davalı vekili, İş Mahkemesi’nin 23/11/2011 tarihinde karara çıktığını, kararın taraflarca temyiz edilmediğini ve kesinleştiğini, davacının 23/11/2011 tarihinden itibaren firmaya işbaşı yapmak üzere müracaat etmesi gerektiğini, süresi içerisinde başvuru yapmadığını, davacının 16/12/2011 tarihinde başvuru yaptığını belirttiğini, ancak başvurunun kime, ne şekilde yapıldığının belli olmadığını, bu sebeple davanın usulden reddinin gerektiğini savunmuştur.
3- Yerel Mahkemenin Kararı
Yerel Mahkemeye göre; davacı işe başlamak üzere müracaat ettiğini de ispat edememiştir. Bu nedenlerle davacının işe başlatmama tazminatı, boşta geçen süre ücreti ve kıdem tazminatı isteminin reddine karar vermiştir. Davacının diğer işçilik alacaklarını kısmen kabul etmiştir.
4- Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin Kararı
Dosya içeriğine göre davacı işçi, feshin geçersizliği ve işe iade kararının kesinleşmesi üzerine 10 iş günü içinde 0224 3310917 nolu fax hattından davalının fax numarasına işe başlatılması talebini ilettiğini, akabinde de işyerine gittiğini ve işyerine alınmadığına dair de tutanak tuttuğunu belirtmiştir.
İlk temyiz incelemesinde davacının bu konuda iddia ettiği Fax ile başvurusu incelenmemiş, böylece bozma kararında bu yönde maddi hata yapılmıştır. Bu yönü ile uyulsa da maddi hataya dayandığından usulü kazanılmış hak oluşmayacaktır.
Mahkemece davacının bu iddiası üzerinde durulmalı, davacının süresi içinde fax yolu ile başvurup başvurmadığı, gönderilen fax ve davalı fax numarası belirtilerek ilgili iletişim kurumundan araştırılmalı ve süresinde fax ile başvurusu var ise davalının işe başlatmadığı kabul edilerek kıdem tazminatı, boşta geçen süre ücreti ve kıdem tazminatı kabul edilmeli, aksi halde ise reddine karar verilmelidir.
SONUÇ
1- İşe iade başvurusu noterden yapılabileceği gibi ispatlanmak koşulu ile yazılı, sözlü ve her şekilde yapılabilir. Ancak ispat kolaylığı açısından Noter aracılığı ile başvuruda bulunulmasında fayda vardır.
2- Bu bağlamda dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta; Cumartesi işgünü olan işyerlerinde işe başvurma süresinin son gününün Cumartesi’ye gelmesi halinde, Noterlerin açık olmadığı gerekçe gösterilerek başvuru Pazartesi’ye bırakılamaz.
Av. Eren Evren
Patent & Marka Vekili
Okyay | Evren
Avukatlık & Arabuluculuk
www.okyayevren.com