Fazla Sürelerle Çalışma

İş Kanunu’nun 41/3.maddesine göre; Haftalık çalışma süresinin sözleşmelerle kırkbeş saatin altında belirlendiği durumlarda yukarıda belirtilen esaslar dahilinde uygulanan ortalama haftalık çalışma süresini aşan ve kırkbeş saate kadar yapılan çalışmalar fazla sürelerle çalışmalardır.

Fazla sürelerle çalışmalarda, her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yirmibeş yükseltilmesiyle ödenir.

Uygulamada özellikle beyaz yakalı çalışanların yoğun olduğu işyerlerinde uygulama ile haftalık çalışma saatinin 45 saatin altında uygulandığı görülmektedir. Örneğin uzun yıllardır hafta içi 5 gün 08:30-17:30 arası çalışan ve ve 1 saat yemek molası veren bir şirketin çalışanları Cumartesi günleri çalışmıyorlarsa haftada toplam 40 saat çalışıyorlardır. Bu şirkette çalışan bir görevli Cumartesi 09:00 ile 13:00 saatleri arasında çalışırsa 4 saatlik çalışması sebebi ile fazla süreli çalışma ücretine hak kazanabilecek midir ?

Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin 25.01.2018 tarih ve E. 2015/7015 K. 2018/1236 sy dosyasında bu husus tartışılmıştır. Karara konu olan olaylarda;

1- Davacı Vekili

Davacı vekili, davacının işe iade davasını kazandığını, bu kararın kesinleştiğini, davalının ise davacıyı yeniden işe başlatmadığını, davacının işçilik alacaklarının kısmen bankaya yatırıldığını, davacının hafta içi 09:00-18:00 saatleri arasında çalıştığını ama bu çalışmaların bazen 22:00’ye dek uzadığını, haftada ortalama 5 saat fazla çalışma yaptığını, bir kısım işçilik alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti, fark boşta geçen süre ücreti ve fark iş güvencesi tazminatı alacaklarını istemiştir.

2- Davalı Vekili

Davalı vekili, taleplerin zamanaşımına uğradığını, kıdem ve ihbar tazminatının ödendiğini, yaptığı fazla mesai ücretlerinin bordrolarla ödendiğini, iddia ve taleplerin yersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.

3- Yerel Mahkemenin Kararı

Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, davacının haftalık yasal çalışma süresinin üzerinde fazla çalışması bulunduğu halde fazla mesai ücretlerinin ödendiğinin ispat edilemediği, ıslah dilekçesinde fazla mesai ye ilişkin talep hesap edilenin altında bildirilmiş olduğundan ayrıca takdiri indirim yapılmasına gerek bulunmadığı, kıdem tazminatı alacağının bulunmadığı, yıllık izinlerini kullanmış olduğu, anlaşılmış olmakla davanın kısmen kabulü yönünde karar vermek gerektiği gerekçesi ile kıdem tazminatı ve yıllık izin ücreti haricindeki taleplerin kabulüne karar verilmiştir.

yargitay

4- Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin Kararı

Karar süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. 

Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’ne göre; somut uyuşmazlıkta, dava dilekçesinde “davacının hafta içi 09:00-18:00 saatleri arasında çalıştığı, bu çalışmaların bazen saat 22:00’ye dek uzadığı, haftada ortalama 5 saat fazla çalışma yaptığı” iddiaları ile fazla mesai ücreti talep edilmiştir.

Bilirkişi raporunda fazla sürelerle çalışma ücreti hesaplanmıştır.

Dosyada, davalı işyerinde haftada 40 saat çalışma kabul edildiğine dair iş akti ve benzeri belge bulunmamaktadır.

Bir işyerinde haftalık 45 saatin altında çalışma kabul edilmesi sonucu fazla süreler ile çalışma ücretinin hesaplanması, ancak, haftalık çalışma süresinin 45 saat altında kararlaştırıldığına dair yazılı belge olması halinde mümkündür.

Mahkeme tarafından haftalık çalışma süresinin 40 saat olduğunu belirleyen bireysel iş akti, toplu iş sözleşmesi veya işyeri yönetmeliği ve sair benzer belge olup olmadığı taraflardan sorularak belirlenip, varsa dosyaya celbedilmeli ve haftalık çalışma saati böyle bir belge ile 40 saat kabul edilmiş ise şimdiki gibi hüküm kurulmalıdır.

Böyle bir belge yoksa fazla süreler ile çalışma ücreti alacağı reddedilmelidir.


SONUÇ

1- İşyerinde belirlenen çalışma süresi 45 saat geçerse 45 saati aşan çalışma fazla çalışmadır. İşyerinde haftalık çalışma süresi 45 saatin altında belirlenmiş ise işyerinin belirlediği süreden fazla ancak haftalık 45 saatin altında yapılan çalışma fazla süreli çalışma olarak adlandırılır. 

2- Fazla süreli çalışma hesaplanabilmesi için işyeri çalışma düzeninin yazılı olarak belirlenmiş olması gerekir. 

Av. Eren Evren
Patent & Marka Vekili

        Okyay | Evren 
Avukatlık & Arabuluculuk 
   www.okyayevren.com

Yorum Bırak

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir