Bu haftaki yazımda, iş kazası ile ilgili bir karar inceleyeceğimden, öncelikle bir kazanın iş kazası olarak nitelendirilebilmesi için hangi kriterler gerekli bunları inceleyelim;
-Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
-İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla,
-Sigortalının işveren tarafından görevle başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
-Emzikli kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, sigortalıların işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özre uğratan olaydır. Tanımda geçen sigortalı kavramından da anlaşılacağı üzere, kazaya uğrayan işçinin kanun kapsamında sigortalı olması gerekir. Sigortalı olmayanların iş kazası geçirmeleri halinde kanun kapsamında iş kazasından faydalanmaları söz konusu değildir.
Kaza Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirildikten sonra, olayın iş kazası olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği hakkında bir karara varılabilmesi için gerektiğinde, Sosyal Güvenlik Kurumunun denetim elamanlarınca veya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş müfettişleri vasıtasıyla soruşturma yapılabilir.
İş kazası meydana geldiğinde, elbette kaza geçiren işçinin tedavi masrafları olacaktır. Peki bu tedavi giderleri maddi tazminat adı altına işverenden talep edilebilecek midir? Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2016/7421 E. 2017/8929 K. Sayılı 07.11.2017 tarihli kararında bu konu incelenmiştir;
Davacı, iş kazası sonucu maluliyetinden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hüküm, davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Yargıtay 21. Hukuk Dairesi:
Mahkemece, maddi ve manevi tazminat isteminin kabulüne, birleşen davanın reddine karar verildiği; 73.635,34 TL ( 8.570,48 TL.si Tedavi gideri alacağı, 65.064,00 TL si maddi tazminat) maddi tazminatın ve takdiren 50.000,00 TL. Manevi tazminatın olay tarihi olan 30/06/2003 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair istemlerin reddine, hükmedilmiştir.
İş kazası sebebiyle davacı tarafça yapılan tedavi giderinden işverenin sorumluluğunun belirlenmesinde hataya düşüldüğü görülmektedir.
Gerçekten olay tarihinde yürürlükte bulunan 506 Sayılı iş kazası sebebiyle işverenin sigortalısına karşı, işe Kurumca el koyuncaya kadar sağlık yardımlarını yapma ve vizite kağıdı düzenleme dışında bir yükümlülüğünü hükme bağlamamıştır. Aksine, sözü edilen Yasanın, 14/3 maddesi; iş kazasının oluşumundan itibaren her türlü sağlık yardımları ile Kurumun sorumlu olduğunu kabul etmiştir. Sözü edilen Kanun’un iş kazası ve meslek hastalığı sigorta kolunun getiriliş amaç ve nedeni; sigortalıların belirtilen türde bir zararla karşılaşmaları halinde, onları doğrudan koruma altına alma ve kendilerine yardım yapacak Kuruluşu belirlemektir.
Bu duruma göre, bir iş kazası nedeniyle, sigortalının başvuracağı mercii kendisini bu yönden güvenceye alan, Kurum ve onların sağlık kuruluşlarıdır. İşveren, bu tür zararlandırıcı olayların meydana gelmesi durumlarında; artık sigortalısına karşı muhatap olmaktan çıkar, kurum doğrudan devreye girer. Esasen işveren de belirtilen sigorta kolu sebebiyle Kanun’un belirlediği orandan prim ödemek ve ayrıca koşulları varsa, Kurumun yaptığı harcamaları kuruma geri vermekle sorumlu tutulmuştur. Bu nedenle, gerek sigortalı ve gerekse işveren, iş kazası ve meslek hastalığı sigorta kolundan birbirlerine karşı değil, doğrudan Kuruma karşı sorumludurlar.
Belirtilen nedenlerle, mahkemece davalı işverenin tedavi giderlerinden sorumlu tutulması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ
İş kazası, sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, işveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla, sigortalının işveren tarafından görevle başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, emzikli kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, sigortalıların işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özre uğratan olaydır.
Sigortalı işçi, iş kazası nedeni ile yapmış olduğu tedavi giderlerini maddi tazminat konusu yaparak işverenden talep edemez.
Çünkü iş kazasının oluşumundan itibaren her türlü sağlık yardımından Kurumun sorumlu olduğu kabul edilmektedir. Bu nedenle gerek sigortalı ve gerekse işveren, iş kazası ve meslek hastalığı sigorta kolundan birbirlerine karşı değil, doğrudan Kuruma karşı sorumludurlar.
Av. Gözde Gökçe
Okyay | Evren
Avukatlık & Arabuluculuk Ofisi
www.okyayevren.av.tr