Hatalı Üretim Sebebi İle Uyarılan İşçi, Aynı Gerekçe ile İşten Çıkarılabilir mi ?

İş sözleşmesinin geçerli nedenlerle feshedilmesi durumu İş Kanununun 18. Maddesinde düzenlenmiştir. Hükme göre “Otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.”

Hükümde, işçinin hangi davranışlarının fesih sebebi olabileceği açıkça sıralanmış değildir. Her fesih sebebi ayrı değerlendirilecektir. Bu yazımızda, bir işçinin çalıştığı işyerinde hatalı üretimler yapmasının geçerli bir fesih sebebi olup olamayacağı üzerinde durulacaktır.

İşçi, kendi yetersizliğinden veya işini savsaklayarak yeterli özeni göstermemesinden kaynaklı olarak işin hatalı yapılmasına, işyerinde hatalı üretimlerin ortaya çıkmasına sebep olabilir. Bu sebebe dayanarak da işveren işçinin işine son verebilir. Hatalı üretim yapılması işveren açısından geçerli bir fesih sebebi olarak kabul görmektedir.

Peki hatalı üretim yapan bir işçiye, işveren tarafından uyarı ceza verildiğini düşünelim. Uyarı cezasından hemen sonra da işçinin işine son verilmiş olsun. Bu fesih geçerli bir fesih midir?

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2015/22399 E. 2015/31131 K. sayılı ve 4.11.2015 tarihli kararında sorunun cevabını vermiştir.

“Davacı vekili, davacının davalıya ait işyerinde 01.04.2003 tarihinde çalışmaya başladığını, bu çalışmasının fesih tarihi olan 26.08.2014 tarihine kadar sürdüğünü, iş akdinin işveren tarafından haksız olarak sonlandırıldığını iddia ederek işe iade talebinde bulunmuştur.

Davalı vekili; davacının hatalı üretime neden olması nedeniyle iş akdinin haklı olarak sonlandırıldığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

Mahkemece, davacının dikkatsiz ve özensiz çalışma ve davranışları nedeniyle üretimde hatalara neden olduğu, bu davranışının birkaç defa tekrarlandığı, davacının çalışma yerindeki talimatlara aykırı hareket ettiği, bu davranışlarında ısrar etmiş olduğu, bu şekilde üretimde aksamalara neden olduğu, sonuç olarak dikkatsiz ve özensiz çalışarak disiplinsiz davrandığı, işi savsakladığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.

Taraflar arasındaki uyuşmazlık, feshin haklı nedene dayanıp dayanmadığı ve usule uygun yapılıp yapılmadığı noktasında toplanmaktadır.

Somut uyuşmazlıkta, davacıya 06.08.2014 tarihinde, 30.09.2013 tarihinde yaptığı hatalı üretimi 17.07.2014 tarihinde tekrarladığı ve bu durumu 06/08/2014 tarihli savunmasında kabul ettiği gerekçesiyle ihtar verildiği dosya kapsamına göre sabittir. Davacıya, fesih tarihinden önceki hatalı üretimleri nedeniyle uyarı cezası verilmiştir. Mahkemece, davacıya uyarı cezası uygulanan davranışları geçerli fesih sebebi olarak kabul edilmiştir. Bir eyleme iki ceza uygulanamaz kuralı gereğince uyarı cezası verildikten sonra aynı davranışın feshi sebebi yapılması anılan ilkeye aykırıdır. Fesih geçerli nedene dayanmadığından davanın kabulü yerine reddine karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.”

Sonuç olarak;

• İşçinin hatalı üretim yapması geçerli bir fesih nedenidir.
• Ancak geçerli feshin hüküm ve sonuçlarını doğurabilmesi için, hatalı üretimin gerçekleştiği gerekçesi ile işçiye fesihten önce uyarı cezası verilmemiş olması gereklidir.
• Aksi durum hatalı üretimi yapan işçinin iki kez cezalandırılması demektir. Bu da bir eyleme iki ceza uygulanmaz kuralına aykırıdır.

 

Av. Tuba Babaoğlu

Konya