İş Kanunun 25. maddesinde işverenin haklı nedenle fesih halleri sayılmıştır. Yasa koyucu bu halleri,
-Sağlık sebepleri
-Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri
-Zorlayıcı sebepler
-İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığın 17. maddedeki bildirim süresini aşması.
olarak dört başlık halinde sıralamıştır.
II. bendinin ( e ) alt bendinde ise; işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan işçi davranışlarının da işverene haklı fesih imkanı verdiği ifade edilmiştir.
Bu hallerden birinin varlığı halinde işveren, iş sözleşmesini bildirim sürelerine uymaksızın tek taraflı olarak derhal feshedebilir. Ancak işverenin bu fesih hakkı altı iş günlük bir süre ile sınırlandırılmıştır.
Bu haftaki yazımızda, ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri başlıklı kısmı ilgilendiren ve Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2016/26388 E. 2017/5117 K. Ve 23.03.2017 tarihli kararında incelenen görevi ihmal sureti ile güveni kötüye kullanma konusunu inceleyeceğiz:
Davaya konu olan olaylarda; Davacı feshin haksız olduğunu ve işe iadesini talep etmektedir.
Davalı ise davacı ile özelleştirme sonrasında belirli süreli hizmet akdi imzalandığını, Davacının il müdürlüğü lojman tahsis komisyonunun asil üye olarak görev yaptığını, asil üye olarak görev yaptığı Lojman Tahsis Komisyonunda … personel için lojman tahsis kararı aldığını ancak …. Personel ile ilgili olumlu veya olumsuz bir kararın olmadığını, buna rağmen … personel fiilen lojmanda ikamet etmeye devam ettiğini, tahsis kararı olmayan personelden … ay boyunca kira kesintisinin yapılmadığı gibi diğer … personellerden de … ay olmak üzere toplam 31 aylık kira kesintiği yapılmadığı, davacı asil görev ve sorumluluğunu göz ardı ederek iyi niyet kuralları dışında görevini yapmamak, ihmal etmek bununla beraber şirketin zararına sebebiyet vermek eylemlerine karşılık iş akdi fesih edildiğini bildirerek davanın reddini talep etmiştir.
Yerel Mahkemece davanın kabülüne karar vermiştir. Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’ne göre;
İşçinin iyiniyet ve ahlak kurallarına uymayan davranışı sonucunda iş ilişkisine devam etmek işveren açısından çekilmez hale gelmişse, diğer bir anlatımla güven temeli çökmüşse işverenin haklı sebeple derhal fesih hakkı doğar.
Somut olayda; dosya kapsamına göre, davalı işyerine ait lojmanların davacının üyesi olduğu komisyonun kararına göre … kişiye tahsisinin yapıldığı ancak onbeş ay boyunca tahsis kararı olmadığı halde personelin konutlardan yararlandığı ve bu sure zarfında kendilerinden kira da istenmediği yine tahsisine karar verilen personellerin fiili oturma tarihlerinin, tahsisten çok önce olduğu, üstelik buna dair kira ödemelerinin de yapılmadığı görülmüştür.
Konutların kira ödemeleri, gelir gider analizleri, elektrik tüketim endeksleri, abonelik talepleri, tahliye talepleri gibi bir takım konular dikkate alındığında, en azından periyodik kontrollerde, davacının personel şefi olarak görev yapması itibariyle personellerin maaş tahakkuklarını yapması, yine davacının komisyon üyesi olması hasebiyle de bu kira kesintilerinin takibi, tahakkuku, konut tahsis edilme ve ödeme durumunu takibini sağlaması, duruma göre müdahale etmesi sorunları üst birimlere iletmesi gerekmektedir.
Davacının görevini ihmal ederek davalı kurumu zarara uğrattığı açıktır. Bu durumda davacının eylemlerinin, güveni kötüye kullanma niteliğinde olduğu, davacı ile iş ilişkisine devam etmenin işveren açısından artık çekilmez hale geldiği ve güven temelinin çöktüğü anlaşılmaktadır. Bu durumda işveren tarafından yapılan feshin İş Kanunu’nun 25/II-e maddesi kapsamında haklı nedene dayandığının kabulüyle davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde kabulü hatalıdır.
SONUÇ
İş Kanunu’nun 25. Madde II. bendinin ( e ) alt bendinde; işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan işçi davranışlarının da işverene haklı fesih imkanı verdiği ifade edilmiştir.
Bu hallerden birinin varlığı halinde işveren, iş sözleşmesini bildirim sürelerine uymaksızın tek taraflı olarak derhal feshedebilir.
İşçinin görevini ihmal ederek davalı kurumu zarara uğrattığı bir durumda, işçinin eylemlerinin, güveni kötüye kullanma niteliğinde olduğu, işçi ile iş ilişkisine devam etmenin işveren açısından artık çekilmez hale geldiği ve güven temelinin çöktüğü anlaşılıyor ise işveren İş Kanunu’nun 25/II-e maddesi kapsamında iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir.
Av. Gözde Gökçe
Okyay | Evren
Avukatlık & Arabuluculuk Ofisi