Fazla mesai iddiası tanıkla ispatlanabilir mi ?
Haftalık 45 saati aşan ve toplamda haftalık 45 saati aşmasa bile günlük 12 saati veya gece çalışmasında 7,5 saati aşan çalışmalar Fazla Çalışma olarak kabul edilip normal ücretin %50 zamlısı olarak fazla çalışma ücretinin ödenmesi gereklidir.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi, olağanüstü bir durumu iddia ettiği için yaptığı bu fazla çalışmalar ispat etmek zorundadır.
İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin bir delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp ispatlanmadıkça, imzalı bordroda görünen bu alacakların ödendiği varsayılır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir.
İşçinin alacağının bordroda görünenden daha fazla olduğu yönünde bir ihtirazi kaydının bulunması veya bordrolarda imza olmaması veya imza olsa dahi fazla mesai sütununun boş ya da hiç olmaması halinde, fazla çalışma,ulusal bayram ve genel tatil çalışmalarının ispatı her türlü delille yapılabilir.
Bu çalışmaların ispatı konusunda iş yeri kayıtları, özellikle iş yerine giriş çıkışı gösteren belgeler, iş yeri iç yazışmaları, delil niteliğindedir. Ancak, bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları tanık ve beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir.
Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İşçinin fazla mesai ücretinin tahsili için açtığı davada, kendisi ile aynı iddiayı başka bir davada aynı işverene karşı ileri süren işçilerin tanık olarak dinlenmesi mümkün müdür ?
Son dönemde buna benzer kararlar artmakta ise de, Yargıtay 22.Hukuk Dairesi’nin 03.02.2015 tarih ve 2015/1810 E ve 2015/2339 Sy güncel kararında da bu konuya yanıt aranmıştır.
Yargıtay 22.Hukuk Dairesi önüne gelen alacak davasını kabul eden Yerel Mahkemenin kararını incelemesinde fazla çalışma iddiasının ispatı için nasıl bir yöntem izleneceğini aşağıdaki gibi açıklamıştır.
1- Somut olayda, hükme esas alınan bilirkişi raporunda fazla mesai, hafta tatili ve genel tatil konusunda hesap yapılırken davacı ile menfaat birlikteliği olan ve varsayıma dayalı tanık anlatımları dikkate alınmıştır. Varsayıma dayalı tanık anlatımlarına itibar edilemez.
2- İş yerinde yapılan çalışmalara ilişkin görev tanımları dosya arasına alınmalı, işyerinde kaç personel çalıştığı, bunların sözü edilen işyerinde haftada kaç gün, kaç saat çalıştıkları, hafta sonu ve ulusal bayram genel tatillerde çalışmanın ne şekilde gerçekleştirildiği belirlenip davalı yanında somut itirazları dikkate alınarak tüm deliller birlikte değerlendirilerek,
3- gerekirse iş yerinde uzman bilirkişi aracılığıyla keşif yapılarak fazla mesai, hafta tatili ve genel tatil alacağının varlığı saptanmalıdır.
Mahkemece yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ
1- Ücret bordrolarında fazla mesai sütunu dolu ve işçi tarafından bu bordrolar ihtirazi kayıtsız imzalanmış ise işçinin daha çok fazla çalışma yaptığı iddiası ancak yazılı delil ile ispatlanabilir.
2- İmzalı ve ihtirazi kayıtsız bir ücret bordrosu yoksa Fazla Mesai iddiası tanık dahil her türlü delil ile ispatlanabilir olsa da, davanın sonucundan menfaati olan tanığın beyanlarına değer verilmez.
YAZARIN NOTU
Yargıtay’ın kararları ile menfaat birliği olan tanıkların beyanlarına itibar edilmemesi gerektiği içtihat edilmekte ise de, uygulamada ilk derece mahkemeleri ve bilirkişileri halen daha bu tanıkları dinlemeye ve bu tanıkların anlatımlarına dayalı ifadeleri raporlarında esas almaya devam etmektedir. Gerekçe olarak da sadece tanık anlatımı ile yetinilmediği diğer yan delillere de dayanıldığı gösterilmektedir. Ancak Yargıtay bu duruma son zamanlarda dikkat etmeye başlamış olup fazla çalışma iddiasının daha somut delillere dayanması gerektiğini belirtmektedir.
Av. Eren Evren
Okyay | Evren
Avukatlık & Arabuluculuk Ofisi
www.okyayevren.av.tr