Emsal Ücret Araştırması Ne Zaman ve Neden Yapılır ?

İşçinin açtığı bir davada, aldığı ücret konusunda farklı iddialar ve tutarsızlıklar var ise bu durumda, emsal ücretin araştırılması gerekmektedir. İşçinin alabileceği gerçek ücretin tespiti için, davacının iş ve kıdemi de belirtilerek meslek kuruluşuna yazı yazılarak, alınacak yanıta göre karar verilmesi gerekmektedir. Uygulamada çalışılan işyerinin sektöründeki sendikalara ve ticaret odalarına yazılar yazılmaktadır.

Bordroda görünen ücretten daha yüksek ücret aldığını iddia eden işçi bu durumu ispat etmekle yükümlüdür.

Dolayısıyla bu emsal ücret araştırması, uygulamada masrafı davacı işçi tarafından karşılanarak yapılmakta ve emsal ücretin sorulacağı kuruluş davacı tarafından seçilmektedir. Davalı işverenler kendi aleyhlerinde gelebilecek bir emsal ücret miktarı karşısında sağlıklı savunma yapabilmeleri için bordrodaki ücretin gerçek ücret olduğunu ispatlayacak belgeleri ve davacıya emsal olabilecek kişilerle ilgili örnek sözleşmeleri dosyaya sunmaları gerekmektedir.

Yargıtay 7. Hukuk Dairesi’nin, işçinin ücret miktarının uyuşmazlık konusu olması durumunda, yargılamanın ne şekilde devam edeceği konusuna cevap niteliği taşıyan 08.09.2014 tarih 2014/9943 E. ve 2014/16455 K sayılı kararı mevcuttur;

Davacı, davalı işyerinde yönetici olarak, 1.800.00 TL aylık ücret ile 15.9.2005-12.9.2011 tarihleri arası çalıştığını, iş akdinin işveren tarafından haksız olarak feshedildiğinden bahisle kıdem ve ihbar tazminatı ile bazı işçilik alacaklarının ödetilmesini istemiştir.

Davalı, davacının işyerinde çalışmadığını, hatır için işyerinde yatıp kalktığını, ancak yanlarında çalışıldı kabul edilse bile arada iş akdinin olmadığını, asgari ücret aldığını, iş akdini devamsızlık yaparak kendisinin sonlandırdığını savunarak, davanın reddini talep etmiştir.

Mahkemece, davacının davalı işyerinde 15.9.2005- 12.9.2011 tarihleri arasında 1.800,00 TL aylık ücret ile çalıştığı ve fazla mesai yaptığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Taraflar arasında işçiye ödenen aylık ücretin miktarı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır. Karar, davalı vekilince temyiz edilmiştir.

Kararı inceleyen Yargıtay 7. Hukuk Dairesi;

–Ücret, kural olarak dönemsel bir ödemedir. Kanunun kabul ettiği sınırlar içinde tarafların sözleşme ile tespit ettiği belirli ve sabit aralıklı zaman dilimlerine, dönemlere uyularak ödenmelidir.

-Çalışma yaşamında daha az vergi ya da sigorta pirimi ödenmesi amacıyla zaman zaman, iş sözleşmesi veya ücret bordrolarında gösterilen ücretlerin gerçeği yansıtmadığı görülmektedir. Bu durumda gerçek ücretin tespiti önem kazanır. İşçinin kıdemi, meslek unvanı, fiilen yaptığı iş, işyerinin özellikleri ve emsal işçilere ödenen ücretler gibi hususlar dikkate alındığında imzalı bordrolarda yer alan ücretin gerçeği yansıtmadığı şüphesi ortaya çıktığında, bu konuda tanık beyanları gözetilmeli ve işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek sendikalarla, ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından emsal ücretin ne olabileceği araştırılmalı ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek bir sonuca gidilmelidir.

–Somut olayda, davacı, davalı işyerinde 1.800,00 Tl aylık ücret ile çalıştığını iddia ederken, davalı asgari ücretle çalıştığını savunmuştur. Taraflar arasında ücretin miktarının uyuşmazlık konusu olduğu durumlarda, ilke kararlarında belirlenen kıstaslara göre emsal ücret araştırması yapmadan, davacının iddiası doğru kabul edilerek yapılan hesaplamanın hükme esas alınması isabetsiz olup bozma nedenidir.

diyerek yerel mahkemenin kararını bozmuştur. 

---

 

SONUÇ

İşçinin açtığı bir davada, aldığı ücret konusunda farklı iddialar ve tutarsızlıklar var ise bu durumda, gerçek ücretin tespiti önem kazanır. İşçinin kıdemi, meslek unvanı, fiilen yaptığı iş, işyerinin özellikleri ve emsal işçilere ödenen ücretler gibi hususlar dikkate alındığında imzalı bordrolarda yer alan ücretin gerçeği yansıtmadığı şüphesi ortaya çıktığında, bu konuda tanık beyanları gözetilmeli ve işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek sendikalarla, ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından emsal ücretin ne olabileceği araştırılmalı ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek bir sonuca gidilmelidir.