01İşçinin fazla çalışma ve tatil alacakları işçilik alacaklarının en önemli kalemlerindendir. İş Kanunu haftalık çalışma süresi olan 45 saati aşan çalışmaları “fazla çalışma” olarak nitelendirmektedir. Ayrıca, işveren işçisine kesintisiz 24 saatlik dinlenme (hafta tatili) vermek zorundadır.
Yine, ulusal bayramlarda ve genel tatil günlerinde çalışan işçi çalıştığı her gün için 1 günlük ücretine hak kazanmaktadır. İşçi, fazla çalışma alacağını ve tatil alacaklarını iş akdi devam ederken veya sonlanması ile işverenden talep edebilir. İşçi, iş akdi devam ederken işverene ödenmeyen alacaklarının ödenmesi için başvurduğunda olumsuz yanıt alması üzerine arabuluculuğa başvuracak ve arabuluculuk sürecinde anlaşılamaması halinde alacak davası açacaktır.
Açılan işçilik alacakları davasında, işçi iddia ettiği alacakları ve fazla çalışma yaptığını ispat etmek zorundadır. İşçi bu iddiasını her türlü delil ile ispat edebilecektir. Bu kapsamda örneğin; işe giriş-çıkış kayıtları, e-posta yazışmaları ve tanık ifadeleri hükümde yargılamada önemli bir yer alacaktır.
Peki ücret bordrolarının işçilik alacaklarının ispatında etkisi ne olacaktır ? Ücret bordrolarında fazla mesai ödemesine dair kayıtlar bulunması halinde mahkemece nasıl bir hesaplama yapılacaktır ?
Konu ile ilgili Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 24.02.2020 Tarih ve 2016/13980 E. 2020/2869 K. sy kararında konu tartışılmıştır. Karara konu olayda;
1- Davacının İddiaları
Davacı vekili; güvenlik görevlisi olarak çalıştığını, fazla çalışma ücretlerinin ödenmesi ve haklarının verilmesi için … Noterliğinin … yevmiye sayılı ihtarını davalıya keşide ettiğini ancak ödeme yapılmadığı için sözleşmesini haklı nedenle feshettiğini, müvekkilinin normal mesaisinin 08:00-18.00 saatleri arası olduğunu, kimi zaman çalışmalarının 19:00-20:00 saatlerine uzadığını, işyerinden en son kendisi çıktığı için çoğu zaman saat 20:00-21:00’lere kadar çalıştırıldığını, bazen Cumartesi ve Pazar günleri de işlerin olması sebebi ile amirleri tarafından çağrıldığını, hafta sonu çalışma ücretlerinin ödenmediğini, müvekkilinin resmi ve dini tatillerde çalıştığı dönemler olduğunu belirterek bir kısım işçilik alacaklarını istemiştir.
2- Davalının Savunması
Davalı vekili; davacının fazla çalışma yapmış olduğu dönemlerde, bu çalışması ile ilgili olarak fazla çalışma ücretlerinin ödendiğini, davacıya yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmi dört saat hafta tatili verildiğini, o günün ücretinin de tam olarak ödendiğini, ulusal bayram ve genel tatil günleri çalışmasının olmadığını, davacının tatil ücreti alacağı bulunmadığını, savunarak; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
3- Yerel Mahkeme Kararı
Dosyadaki bilgi, belgelere ve bilirkişi raporuna göre davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
4- Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin kararı
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
Dosyayı inceleyen Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’ne göre;
“Somut uyuşmazlıkta, dosyadaki imzalı bordrolarda fazla mesai tahakkuklarının bir kısmının dışlandığı tahakkuk bulunan diğer aylara ilişkin her hangi bir gerekçe bildirilmeden hesaplamaya dahil edildiği anlaşılmakla, fazla mesai tahakkuku yapılıp davacıya ödendiği anlaşılan ayların yukarıda açıklandığı üzere fazla mesai hesabından dışlanması, tahakkuk içerse bile imza taşımayan bordroların karşılığının işçinin banka hesabına ödenmesi halinde miktar olarak mahsup yapılması gerektiğinin düşünülmemesi hatalıdır.”
hükmün bu gerekçe ile bozulmasına karar verilmiştir.
SONUÇ
-
Eğer işçinin imzasını içeren ücret bordrosunda fazla mesai ve hafta tatili tahakkuku var ise işçi aksini ancak yazılı delil ile ispat edebilecektir. Yani bu durumda, tanık ifadelerine itibar edilmeyecektir.
-
Bordrolarda işçinin imzası yok ancak fazla mesai ve hafta tatili tahakkuku var ve bunların bankadan ödendikleri ispatlanmış ise tanık ifadelerine itibar edilecek ancak bankadan yapılan ödemeler mahsup edilecektir.
-
Bordrolarda fazla mesai ve hafta tatili sütunu yok veya hiç ödenmemiş (0) olarak tahakkuk edilmişse o zaman işçi fazla mesai yapıldığını her türlü delil ile ispat edebilecektir. İşveren ise buna karşı sadece puantaj veya giriş çıkış kaydı gibi yazılı delilleri gösterebilecektir.
Stj. Av. Asena Ballı
Okyay | Evren
Avukatlık & Arabuluculuk Ofisi
Not: Bu yazı Av. Eren Evren tarafından incelenerek yayına uygun bulunmuştur.
29yıldır çalıştığım işyerinden bu ay ekmekli oluyorum genel müdür kıdem tazminatımı ertelemeli ve taksitle bölerek vermeyi istiyor hukuken böyle bir hakkı varmı bu durumda ben ne yapabilirim