Çalışma Şartlarının Uygulanmaması Halinde Haklı Fesih İmkanı ve Fesih Süresi

 

 

İş Kanununun 24. maddesinde işçiye tanınan haklı nedenle fesih hakkı düzenlenmiştir. İşçinin bu fesih hakkı için gereken haklı nedenler:

1. Sağlık sebepleri

2. Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri

3. Zorlayıcı sebepler

olarak üç başlık altında sıralanmıştır.

Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri başlığı altında; önceden kararlaştırılan işyerindeki çalışma şartlarının işçi için uygulanmaması durumu, işçiye derhal fesih hakkı veren haklı bir neden olarak kabul edilmiştir.

Peki işçi haklı nedene dayanarak derhal fesih hakkını ne zaman kullanacaktır? Bu sorunun cevabı İş Kanununun 26. Maddesindedir. Maddenin  “24 ve 25 inci maddelerde gösterilen ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan hallere dayanarak işçi veya işveren için tanınmış olan sözleşmeyi fesih yetkisi, iki taraftan birinin bu çeşit davranışlarda bulunduğunu diğer tarafın öğrendiği günden başlayarak altı iş günü geçtikten ve her halde fiilin gerçekleşmesinden itibaren bir yıl sonra kullanılamaz.” hükmüne göre işçi bu hakkının 6 işgünü içerisinde kullanmak zorundadır.

Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2014/12147 E. 2015/20515 K. sayılı ve 15/06/2015 sayılı kararında bu konuya değerlendirmiştir. Karar şöyledir;

“Davacı vekili, müvekkilinin iş sözleşmesini haklı olarak feshettiğini ileri sürerek, kıdem tazminatı, fazla mesai, yıllık izin, genel tatil, hafta tatili ve ücret alacaklarının tahsiline karar verilmesini istemiştir.

Davalı vekili, iş sözleşmesinin haklı sebeple feshedildiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

 

 

Yargıtay 22.Hukuk Dairesi'ne göre; 

…İşverence çalışma şartlarının uygulanmaması sebebine dayalı olarak iş sözleşmesinin işçi tarafından haklı olarak feshedilip feshedilmediği ve bu suretle davacının kıdem tazminatına hak kazanıp kazanmadığı hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.

4857 Sayılı İş Kanunu'nun 24. maddesinin 2. bendinde işçinin haklı fesih halleri düzenlenirken ( f ) bendinde son cümle olarak, 'yahut çalışma şartları uygulanmazsa' şeklinde ifadeye yer verilerek çalışma koşullarının uygulanmaması, işçinin haklı fesih sebepleri arasında yerini almıştır.

4857 Sayılı Kanunun 26. maddesine göre ise söz konusu durumda fesih yetkisinin, altı iş günü içinde kullanılması gerekmektedir.

Dosya içeriğinden davacının, davalı işveren yanında satış temsilcisi olarak Ankara bölgesinde çalışmakta iken Kayseri-Nevşehir bölgesine görevlendirildiği, davacının değişikliği kabul ederek göreve devam ettiği, ancak daha sonra çalışma şartlarının ağırlaştığı gerekçesiyle iş sözleşmesinin işçi tarafından haklı sebebe dayanılarak feshedildiği anlaşılmaktadır.

Somut olayda, dosya kapsamı ve tanık beyanlarından, davacının, görev değişikliği gerçekleştikten ve altı iş günlük süre geçtikten sonra iş sözleşmesini feshettiği anlaşılmıştır. Şu halde, mahkemece, kıdem tazminatı isteminin reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.”

—————————————————

Sonuç olarak;

İşçi; daha önceden kararlaştırılan, işyerindeki çalışma şartlarının uygulanmaması halinde iş sözleşmesini derhal feshetme hakkına sahiptir.

Ancak bu feshin hüküm doğurabilmesi için, fesih hakkının 6 iş günü içerisinde kullanılmış olması gereklidir.

Bu şekilde iş sözleşmesini fesheden işçi kıdem tazminatını talep edebilecektir.

—————————————————–

 

 

Yazarın görüşü;

Aslına somut olayda işçi Ankara bölgesinden Kayseri-Nevşehir bölgesine nakledilmeyi kabul etmiştir. İşçinin Ankara bölgesinde çalışmakta iken Kayseri-Nevşehir bölgesinde görevlendirilmesi, İş Kanununun 22. Maddesi kapsamında bir değişikliktir. İş Kanununun 22. Maddesine göre işyeri değiştirilmek istenen işçiye yazılı olarak bildirimde bulunmak ve işçinin yazılı olarak onayını olmak gereklidir.

Yani mevcut olayda işçi için İş Kanunun 22. Maddesi kapsamında bir değişlik yapılmıştır. Bundan sonra bakılması gereken işçinin Kayseri-Nevşehir bölgesindeki çalışma şartlarıdır. İşçinin yeni bölgesinde çalışmaya başlamasından sonra, daha önceden kararlaştırılan çalışma koşulları uygulanmaz, çalışma şartları ağırlaştırılır ise işçi İş Kanununun 24. Maddesinde tanınan haklı nedenle derhal fesih hakkını kullanabilecektir.

İşçinin, görev yeri değişikliğini kabul etti diye; yeni görev yerindeki çalışma koşullarının sonradan ağırlaşması durumunda fesih hakkından yoksun sayılması kabul edilemez.

Av. Tuba Babaoğlu

Konya