4857 Sayılı İş Kanunu m.25/2-e bendi uyarınca işçinin doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması, ahlâk ve iyi niyet kurallarına uymayan hâller arasında sayılmış ve işverene haklı nedenle fesih hakkı tanınmıştır. Çalışanın işyerinde ve iş saatleri içerisinde müşteri ile yakınlaşma sayılabilecek hal ve hareketlerde bulunması işveren açısından haklı bir fesih sebebi midir ?
Doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlar yasada sınırlı sayılmaması sebebiyle genişletilebilir niteliktedir. Bir çalışanın işyerinde ve mesai saatleri içinde müşteri ile yakınlaşma olarak kabul edilebilecek davranışlarda bulunması doğruluk ve bağlılığa uymayan hallerden bir tanesi olarak değerlendirilebilir. Ancak bir eylemin haklı neden teşkil edip etmediği her somut olaya göre ayrıca değerlendirilmelidir. Değerlendirme yapılırken özellikle işçinin yaptığı iş ve işin nitelikleri ile işyerinin özellikleri, işçinin konumu ve işin gerekleri, varsa mesleki âdetler gibi objektif unsurlar değerlendirilerek davranışın sadakat borcuna aykırılık oluşturup oluşturmadığı tespit edilmelidir.
Bir çalışanın işyerinde ve mesai saatleri içinde müşteri ile yakınlaşma sayılacak davranışlarda bulunması;
- İşverenin işi ve işyeri ile ilgili hukuken korunması mümkün haklı menfaatlerine zarar veriyor, risk altına sokuyorsa, (Örneğin itibarına zarar veriyorsa)
- İşçinin eylemi birden fazla kez gerçekleşiyor ise
İşveren için haklı nedenle fesih sebebi olarak kabul edilebilecektir.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 03.02.2020 Tarih ve 2016/12350 E. – 2020/1151 K. Sayılı kararında bu konu tartışılmış ve karara bağlanmıştır. Karara konu olan olaylarda:
Davacı vekili, davacının, davalıya ait otelde, 05.09.2006 – 12.09.2013 tarihleri arasında resepsiyon görevlisi olarak çalıştığını, sigorta primlerinin gerçek ücret üzerinden yatırılmadığını, davacı dahil 11 işçinin davalı işverene dilekçe vererek sigorta primlerinin gerçek ücret üzerinden yatırılmasını talep ettiklerini, bunun üzerine davalı işveren tarafından davacının işi bırakması için baskı uygulanmaya başlandığını, 11.09.2013 tarihinde davacının yabancı bir müşteriye odasını gösterdiğini, daha sonra resepsiyona indiğini, akabinde müşterinin aşağı inmesi üzerine davacının müşterinin odasını kontrol ettiğini, davalı işverenin de bunu bahane ederek iş akdini sona erdirdiğini ileri sürerek, kıdem ve ihbar tazminatı ile sair ücret alacağını talep etmiştir.
Davalı vekili, davacının mesai saatleri içerisinde müşteri ile işyeri dahilinde özel ve yakın ilişkiye girdiğini, işyerindeki kamera kayıtlarından davacının bu müşteri ile yakın ve samimi görüntüler sergilediğinin tespit edildiğini, davacının görev yerini terk ettiğini, daha sonra müşteri ile birlikte davalı oteldeki odaya gittiğini ve orada 20 dakikalık bir zaman geçirdiğini, iş akdinin de davalı işveren tarafından bu nedenlerle haklı olarak feshedildiğini, davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Yerel Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak; davacının mesai saatleri içerisinde kadın müşteri ile samimi görüntüleri olduğu anlaşılsa da; davalı işveren tarafından davacının bu davranışına ilişkin savunmasının alınmasına yönelik herhangi bir işlem yapılmadığı, yerleşik Yargıtay İçtihatları’na göre, işçinin savunması alınmadan iş akdinin feshedilmesinin salt bu nedenle geçersiz olduğu, işçinin fesih sebebi sayılan eylemi ile ilgili savunmasının alınmadan belirsiz süreli iş sözleşmesinin feshedilemeyeceği…” gerekçesi ile kıdem ve ihbar tazminatı talebinin kabulüne karar verilmiştir.,
Kararı davalı vekil tarafından temyiz edilmiştir.
Kararı inceleyen Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nce;
Somut uyuşmazlıkta, davalı işveren tarafından dosyaya sunulan ve otel güvenlik kamera kayıtlarını içeren CD’nin bilirkişi tarafından çözümlenmiş ve davacının mesaisinin olduğu 08.09.2013 tarihindeki görüntülerde; otele gece 02:10:53’te giriş yapan kadın müşteri ile davacının ilgilendiğinin ve lobide yakınlaştıklarının, kadın müşteri ile birlikte otel odasına girdiklerinin ve 22 dakika odada kaldıklarının, davacının kadın müşteriyi samimi bir şekilde taksiye bindirdiğinin, sonrasında otele dönerek tekrar aynı odaya girdiğinin tespit edildiği anlaşılmıştır.
Dosya içerisinde bulunan davalı işyerindeki kamera kayıtlarına ilişkin CD üzerinde yapılan bilirkişi incelemesinde de ise de, yukarıda açıklandığı şekilde işçinin doğruluk ve bağlılığa aykırılık oluşturan güven sarsıcı davranışları işverene haklı fesih imkânı tanımaktadır. Mahkemece davacının doğruluk ve bağlılığa aykırı davranışı tespit edilmiş olup, bu durumda işçinin savunmasının alınmaması feshi haklı olmaktan çıkarmaz.
Bu nedenle; mahkemece davacının kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin reddine karar verilmesi gerekirken hatalı değerlendirmeyle kabulüne karar verilmesi yerinde olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ
- Haklı fesih sebebine dayalı yapılan fesihlerde çalışanın yazılı savunmasının alınması şart değildir.
- Çalışanın müşteri ile işyerinde ve mesai saatleri içinde gerçekleştirmiş olduğu doğrululuk ve bağlılığa uymayan eylemleri Yargıtay’ın inceleme konusu kararına göre haklı fesih sebebidir.
YAZARIN GÖRÜŞÜ
Yargıtay çalışanın müşteri ile yakınlaşma olarak kabul edilebilecek davranışlarda bulunmasını doğruluk ve bağlılığa uymayan eylemlerinin haklı fesih sebebi teşkil edeceği yönünde karar vermiş olsa da kanaatimizce söz konusu eylemin işverenin ve işyerinin menfaatlerine veya itibarına zarar verip vermediğinin ya da işyerindeki düzeni bozup bozmadığının irdelenmesi gerekmektedir.
Müşterinin şikayeti söz konusu ve çalışanın davranışı ispatlanıyor ise müşteri ile yakınlaşma olarak değerlendirilecek eylemin haklı fesih gerekçesi olacağı çok açık iken, müşteriden bir şikayet gelmemiş ise ve bu eylem işveren veya işyerinin menfaatlerine veya itibarına zarar vermiyor ise müşteri ile yakınlaşma eyleminin haklı fesih olarak kabulü kanaatimizce ağır olmuştur.
Av. Tuğçe Dağ
Okyay | Evren
Avukatlık & Arabuluculuk Ofisi