İşyerlerinde forklift kullanan işçilerin işin daha kolay yürütülmesi veya bazen de eğlence amaçları ile forklift çatalları üzerinde diğer işçi arkadaşlarını taşıdıkları görülmektedir. İş güvenliği açısından büyük bir risk yaratan bu durum işveren açısından bir fesih sebebi olabilir mi ?
İş Kanunu’nun 25/2-ı maddesine göre; İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi işveren açısından işçinin sözleşmesinin bildirimsiz ve tazminatsız olarak feshi için haklı bir sebep olarak düzenlenmiştir.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 4. maddesi uyarınca, İşverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, aynı kanunun 19. Maddesi uyarınca da işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler.
Güvenliği tehlikeye düşürme davranışının ağırlığı, görev tanımına, faaliyet alanına, görev yerine, işverenin gerekli önlemleri alıp almadığına, işçinin alınan önlemlere uyup uymadığına göre değişebileceğinden, nedeninin haklı veya geçerli neden teşkil edip etmediği, işverenin neden olup olmadığı ölçülülük ilkesi kapsamında değerlendirilmelidir.
Bu konu ile ilgili olarak Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin vermiş olduğu 24.09.2018 tarih ve 2018/3730 E ve 2018/16452 K sy kararında benzer bir olay tartışma konusu olmuştur. Karara konu olan olaylarda;
1- Davacının İddiaları
Davacı vekili, 25/11/2015 tarihinde iş güvenliği tehlikeye düşürülmesi nedeni ile davacının iş akdinin fesh edildiği feshin usul ve yasaya aykırı olduğu orantısız ve ölçüsüz olduğu bu sebeple feshin son çare olması ilkesinin ihlal edildiği belirtilerek davacının işe iadesini dava ve istemiştir.
2- Davalının Savunması
Davalı vekili, 25/11/2015 tarihinde davacı ve diğer işçiyi iş yerinde yük taşımak için kullanılan forklift aracına mal konulan yere diğer personelin bindirerek iş yeri üretim sahasında eğlence amaçlı seyahat ettikleri tespit edilmiştir. Davacının bu davranışı ciddiyetsiz, sorumsuz iş sağlığı güvenliği kurallarınada aykırıdır. Gerekli tüm savunmalar alınmıştır. Feshin haklı ve geçerli olduğu açık olduğundan , davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
3- Yerel Mahkemenin Kararı
Tüm dosya kapsamına göre daha önce benzer olayda iş akdinin feshi uygulanmamış olduğu yanında iş akdinin feshine konu olay ile iş akdinin feshi arasında orantısızlık olduğu uyarı ve ihtar ile yetinilebilecek iken ağır bir netice olan iş akdinin feshinin tercih edilmesinin isabetsiz olduğu” gerekçesi ile davacının işe iade talepli davasının kabulüne karar verilmiştir.
4- Bölge Adliye Mahkemesi’nin Kararı
İlk derece mahkemesinin kararının davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesi ile, davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
5- Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin Kararı
Kararı davalı vekili, istinaf ve cevap nedenleri ile temyiz etmiştir.
Dosyayı inceleyen Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’ne göre;
Somut uyuşmazlıkta; davacı işçinin forkliftin kaldırma kollarında ile diğer işçileri taşıdığı dosya içeri ile kanıtlanmış olup ( fesih yazısında tespit edilip bildirildiği ) davacının bu eylemi iş sağlığı ve güvenliğini riski oluşturduğundan işyerinde olumsuzluklara yol açmıştır.
Daha önce diğer forklift operatörlerinin aynı konuda uyarılmış olmaları, davalı işverenin forklift bıçağında insan taşınmasını açıkça yasaklandığı anlamına gelip davacı işçininde özellikle uyarılması gerektiğinden söz edilemez. Davacının iş sözleşmesinin feshi geçerli nedene dayandığından davanın reddi gerekirken kabulü hatalıdır.
gerekçesi ile Yerel Mahkeme kararı bozularak ortadan kaldırılmış ve davacının işe iade talebinin reddine karar verilmiştir.
SONUÇ
1- İş sağlığı ve güvenliğinin işçinin ihmalinden kaynaklanması halinde, bir zararın oluşmasına gerek olmaksızın bu durum işveren açısından haklı bir sebeptir.
2- Forlift sürücüsünün, forklift çatalında insan taşıması iş güvenliğini tehlikeye atan bir durum olup, işverenin iş sözleşmesini fesih imkanı bulunmaktadır.
Av. Eren Evren
Okyay | Evren
Avukatlık & Arabuluculuk
www.okyayevren.com