İş Sözleşmesindeki Rekabet Yasağının İhlali Halinde Görevli Mahkeme Hangisidir ?

rekabet-yasagi-sozlemesi-gorevli-mahkeme

rekabet-yasagi-sozlemesi-gorevli-mahkeme

İş sözleşmelerindeki Rekabet yasağı maddesinin amacı, işçinin işinin devamı sırasında işletmede öğrendiği bilgileri, iş sözleşmesi sona erdikten sonra işverenin aleyhine onunla rekabet edecek şekilde kullanmasını engellemektir.

İş hukukunda rekabet yasağı, iş sözleşmesi devam ederken ve iş sözleşmesi sona erdikten sonra rekabet etmeme borcu olarak iki şekilde incelenebilir. İş sözleşmesi devam ederken işçinin işverenle rekabet yasağının kaynağını işçinin sadakat borcu oluşturmaktadır. Bu borçtan söz edebilmek için, tarafların rekabet yasağı sözleşmesi yapması ya da iş sözleşmesine rekabet yasağı kaydı konulması gerekmemektedir.

İşçinin rekabet etmeme borcunun iş sözleşmesi sona erdikten sonra da devam etmesi isteniyorsa, tarafların bunu ayrıca ve açıkça sözleşmeyle kararlaştırması gerekir. Bu kararlaştırma ayrı bir sözleşmeyle yapılabileceği gibi, mevcut iş sözleşmesine konulacak özel bir hükümle de yapılabilir.

Rekabet yasağına aykırı davranan işçi, bunun sonucu olarak işverenin uğradığı bütün zararları gidermekle yükümlüdür. Rekabet yasağı sözleşmesinde yer alan cezai şartın muaccel olabilmesinin ön şartlarından birisi, işçinin rekabet yasağının konusuna giren bir faaliyette bulunmasıdır. İşçi öngörülen miktarı ödeyerek rekabet yasağına ilişkin borcundan kurtulabilir; ancak, işçi bu miktarı aşan zararı da gidermek zorundadır.

Rekabet yasağının ihlali sonucu doğan cezai şart davalarında, hangi mahkeme görevli olacaktır? İş sözleşmesi devam ederken ya da sözleşme sona erdikten sonra yapılan ihlal, görevli mahkemeye etki edecek midir?

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 10.11.2014 tarihli 2014/10834 E. 2014/17252 K. sayılı kararında bu konu incelenmiştir;

Dava, rekabet yasağının ihlalinden doğduğu ileri sürülen cezai şartın tahsili istemine ilişkindir.

Davacı vekili, davalının müvekkili şirkette hizmet aktine dayalı olarak çalıştığını, sözleşmede öngörülmüş olmasına rağmen işten ayrıldıktan sonra müvekkili şirketle aynı bölgede ve aynı iş kolunda faaliyet gösteren başka bir şirkette işe başladığını, bu haliyle davalının aralarındaki iş sözleşmesinin 3/a maddesini ihlal ettiğini ileri sürerek, sözleşme ile öngörülen 36.744,00 TL ceza-i şartın davalıdan tahsiline karar verilmesini Asliye Ticaret Mahkemesinde talep ve dava etmiştir.

 

rekabet-yasagi-sozlemesi-gorevli-mahkeme-iki

 

Asliye Ticaret Mahkemesince yapılan yargılama sonunda iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, davacının iş sözleşmesi hükümlerinin ihlali nedeniyle öngörülen ceza-i şart alacağının tahsilini talep ettiği, bu haliyle uyuşmazlığın Bakırköy Nöbetçi İş Mahkemesi’nin görevine girdiği gerekçesi ile davanın usulden reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.

Yargıtay 11. Hukuk Dairesine göre,

-Rekabet yasağı, hizmet akdi sona erdikten sonra hüküm doğurur ve hizmet akdi sona erdikten sonra yapılmaması gereken davranışlara ilişkindir. Hizmet akdinin devamı sırasında meydana gelen bir sadakatsizlik, ister bir sözleşme ile düzenlensin ister yasayla düzenlensin, iş mahkemesinde görülecek bir davanın konusunu oluşturacaktır. Eldeki davada, davacı taraf, davalının akdin sona ermesinden sonra gerçekleşen eylemleri nedeniyle cezai şart istemektedir.

-TTK’nın 4. maddesiyle yasa koyucu, çok açık bir şekilde TBK’nın 444. maddesinden kaynaklanan davaların, mutlak ticari davalardan olduğunu öngörmüştür. Mutlak ticari davalar herhangi bir unsurun, bağlanma noktasının veya sebebin, davanın ticari niteliğini değiştirmediği, mahkemenin kanaatinin rol oynamadığı davalar olup, ticari davalara bakma görevi Asliye Ticaret Mahkemelerine aittir.

-Mutlak ticari dava niteliğindeki davaya bakma görevi Asliye Ticaret Mahkemesine ait olmasına rağmen, yerel mahkemece, açıklanan bu hususlar dikkate alınmadan, iş mahkemesinin davaya bakmakla görevli olduğundan bahisle dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ

1- Rekabet yasağı, aynı alanda iş yapan kimselerin birbirleri ile hukuka aykırı olarak yarışa girememesi, belirli kimselerin birbirleriyle rekabet etmelerinin yasaklanması anlamına gelir. Bu yasağın iş sözleşmesi sona erdikten sonra da devam etmesi isteniyorsa, taraflar bunu açıkça kararlaştırmalıdır.

2-Rekabet yasağına aykırı davranan işçi, sözleşmede belirlenen cezai şartı ödemekle yükümlüdür.

3Cezai şartın tahsiline ilişkin davalarda görevli mahkeme;

İş sözleşmesi sona erdikten sonra ihlal edilen yasak söz konusu ise, görevli mahkeme T.T.K.”nun 4. Md. Göre T.B.K.’nun 444. Md. kaynaklı davaların mutlak ticari dava sayılmalarından dolayı davaya bakma görevi ticaret mahkemelerindedir.

Ancak, iş akdinin devamında yapılan bir sadakatsizlik, ister bu sözleşme ile düzenlensin ister kanunla düzenlensin, davaya bakma görevi iş mahkemelerindedir.

yazarin-notu

EDİTÖRÜN NOTU

İş sözleşmelerinde yer alan rekabet yasağı maddesinin iş sözleşmesinin sona ermesinin ardından ihlali sebebi ile görevli mahkemenin asliye ticaret mi yoksa iş mahkemeleri mi olduğu daha önce 2013 yılında Bakırköy 13.iş Mahkemesi ve Yargıtay’ın iş hukuku dairesi olan 9.Hukuk Dairesi arasında bir tartışma konusu olmuş, Bakırköy 13.İş Mahkemesi’nin Asliye Ticaret Mahkemeleri’nin görevli olduğu gerekçesi ile verilen görevsizlik kararı 9.Hukuk Dairesi tarafından bozulmuş Mahkemenin direnmesi neticesinde konu Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun önüne gelmiştir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun
27.02.2013 tarih 2012/9-854 E ve 2013/292 K sy kararı ile iş sözleşmesinin sona ermesinin ardından rekabet yasağının ihlal edilmesi halinde görevli mahkemenin Ticaret Mahkemeleri olduğuna karar verilmiştir. Kararın detaylı incelemesi için;
İşçinin Rekabet Yasağını İhlal Etmesi Durumunda Görevli Mahkeme Hangisidir ? yazımızda okuyabilirsiniz.

Bu karar ile 2014 yılında Yargıtay Ticaret Hukuku Dairelerinden olan 11.Hukuk Dairesi’nin de Hukuk Genel Kurulu’nun görüşünü paylaştığını ve bu davaların Ticaret Mahkemelerinde açılması halinde görev konusunda bir uyuşmazlık yaşanmayacağını görebilmekteyiz.

 

Stj. Av. Gözde Gökçe

           Okyay | Evren 

Avukatlık & Arabuluculuk Ofisi

 

Not: Bu yazı Av. Eren Evren tarafından incelenerek yayına uygun  bulunmuştur. 

Yorum Bırak

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir