4857 sayılı Ä°ÅŸ Kanunu'nun 46 . maddesinde, iÅŸçinin tatil gününden önce aynı Kanun'un 63. maddesine göre belirlenmiÅŸ olan iÅŸ günlerinde çalışmış olması ÅŸartıyla, yedi günlük zaman dilimi içinde yirmi dört saat dinlenme hakkının bulunduÄŸu belirtilmiÅŸ, iÅŸçinin hafta tatili gününde çalışma karşılığı olmaksızın bir günlük ücrete hak kazanacağı da 46 . maddenin ikinci fıkrasında hüküm altına alınmıştır.
Hafta tatili izni kesintisiz en az yirmi dört saattir. Bunun altında bir süre haftalık izin verilmesi durumunda, usulüne uygun ÅŸekilde hafta tatili izni kullandığından söz edilemez. Hafta tatili bölünerek kullandırılamaz. Buna göre hafta tatilinin yirmi dört saatten az olarak kullandırılması halinde hafta tatili hiç kullandırılmamış sayılır.
2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun'un 3. maddesine göre, hafta tatili Pazar günüdür. Bu genel kural mutlak nitelikte olmayıp, hafta tatili izninin Pazar günü dışında da kullandırılması mümkündür.
Hafta tatili gününde çalıştığını iddia eden iÅŸçi, norm kuramı uyarınca bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına iliÅŸkin kurallar burada da geçerlidir. Ä°ÅŸçinin imzasını taşıyan bordro sahteliÄŸi ispat edilinceye kadar kesin delil niteliÄŸindedir. Bir baÅŸka anlatımla bordronun sahteliÄŸi ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda yer alan hafta tatili ücreti ödemesinin yapıldığı varsayılır. Bordroda ilgili bölümünün boÅŸ olması ya da bordronun imza taşımaması halinde, iÅŸçi hafta tatilinde çalışma yaptığını her türlü delille ispat edebilir.
Hafta tatillerinde çalışıldığının ispatı konusunda iÅŸyeri kayıtları, özellikle iÅŸyerine giriÅŸ çıkışı gösteren belgeler, iÅŸyeri iç yazışmaları, yazılı delil niteliÄŸindedir. Ancak, sözü edilen çalışmanın bu tür yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların dinletmiÅŸ oldukları tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. Hafta tatili çalışmalarının yazılı delil ya da tanıkla ispatı imkân dahilindedir.
Ä°ÅŸyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına deÄŸer verilemez.
Ä°mzalı ücret bordrolarında hafta tatili ücreti ödendiÄŸi anlaşılıyorsa, iÅŸçi tarafından daha fazla çalışıldığının ileri sürülmesi mümkün deÄŸildir. Ancak, iÅŸçinin hafta tatili alacağının bordroda görünenden daha fazla olduÄŸu yönünde bir ihtirazı kaydının bulunması halinde, hafta tatili çalışmalarının ispatı her türlü delille yapılabilir. Buna karşın, bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda dahi, iÅŸçinin bordroda yazılı olanın dışında hafta tatillerinde çalışmaların yazılı delille kanıtlaması mümkündür. Hafta tatili ücretlerinin tahakkuklarını da içeren her ay deÄŸiÅŸik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt yoksa ödenen tutarın dışında hafta tatili çalışması yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerekir.
Yargıtay 22.Hukuk Dairesi'nin 03.12.2012 tarih ve 2012/7983 E ve 2012/27098 K sy kararına konu olan olaylarda davacının tanıkları iÅŸyerindeki hafta tatili uygulaması konularında çeliÅŸkili beyanlar vermiÅŸlerdir.
Karara konu olan olaylar ÅŸöyle geliÅŸmiÅŸtir;
Davacı vekili, müvekkilinin Seyhan Belediyesine 01.01.1999 tarihinde iÅŸe girdiÄŸini, park, bahçeler, temizlik ve diÄŸer belediye iÅŸlerinde çalıştığını, 01.08.2009 tarihinde hizmet sözleÅŸmesine son verildiÄŸini, iÅŸyerinde 6772 sayılı Kanun gereÄŸince yıllık kıdemde her yıl için belediye iÅŸçilerine elliiki günlük ek ödeme yapmaları gerekirken bu ödemelerin yapılmadığını, yıllık izinlerinin ödenmediÄŸini, bu sebeple fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla, kıdem ve ihbar tazminatları ile birtakım iÅŸçilik alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiÅŸtir.
Davalı Seyhan Belediyesi vekili, davacının müteahhit ÅŸirketlerin iÅŸçisi olduÄŸunu bu sebeple idareleri yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiÄŸini, 6772 sayılı Kanun gereÄŸince ilave tediye alacağının da olamayacağını belirterek açılan davanın reddini talep etmiÅŸtir.
Mahkemece davacının davalı Seyhan Belediyesinin temizlik iÅŸlerini yapan taÅŸeron ÅŸirketlerde 09.01.1999 tarihinde çalışmaya baÅŸladığı, davacının en son M… Ltd. Åžti. iÅŸ yerinde çalışmakta iken iÅŸ sözleÅŸmesinin 31.07.2009 tarihinde haksız olarak feshedildiÄŸi iÅŸveren tarafından haksız olarak iÅŸ sözleÅŸmesinin sona erdirilmesi sebebiyle davacının kıdem tazminatına hak kazanacağı, fesih bildiriminde ihbar süresi verildiÄŸi için ihbar tazminatına hak kazanamayacağı, davalı belediye ile taÅŸeron ÅŸirket arasındaki sözleÅŸmenin muvazaalı olmadığı taraflar arasında geçerli bir alt iÅŸverenlik iliÅŸkisinin mevcut olduÄŸu davacının alt iÅŸveren iÅŸçisi olması sebebi ile 6762 sayılı Kanun ile kamu iÅŸçilerine ödenen ilave tediye ücretini talep edemeyeceÄŸi belirtilmiÅŸ, talep edilen diÄŸer iÅŸçilik alacaklarının da davacı tarafça ispatlanmış olması sebebiyle de davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiÅŸtir.
Karar davalı Belediye Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Yargıtay 22.Hukuk Dairesi'nce dosya incelenmiÅŸ ve ÅŸu ÅŸekilde bir karara varılmıştır. Somut olayda davacı hafta tatillerinde çalışma yaptığını ve ücretinin ödenmediÄŸini iddia ederek hafta tatili ücreti alacağı talebinde bulunmuÅŸtur. Davalı yan ise hafta tatillerinde çalışma yapılmadığını ileri sürmüÅŸtür. Davacı yan iddiasını tanık delillerine dayandırmıştır. Davacı tanıklarından O. P. iÅŸyerinde bir gün hafta tatili kullandıklarını beyan etmiÅŸ, diÄŸer davacı tanığı F. K. ise haftanın yedi günü çalıştıklarını ayda bir ya da iki gün hafta izni kullandıklarını belirtmiÅŸtir. Hükme esas alınan bilirkiÅŸi raporunda ayda iki kez çalışıldığı kabul edilerek hesaplama yapılmıştır. Davacı tanıklarının beyanları çeliÅŸkili olduÄŸundan davacı taraf hafta tatilinde iÅŸyerinde çalışma yapıldığını ispatlayamamıştır. Bu sebeple davacının hafta tatili alacağı talebinin reddedilmesi gerekirken eksik inceleme ile hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiÅŸtir.
———————————-————————————————————————————————————————————————————————–
SONUÇ OLARAK
1- Üst üste 6 iÅŸgünü çalışan iÅŸçiye en az 24 saatlik bir dinlenme süresi verilmelidir. Bu dinlenme süresine Hafta Tatili ismi verilir.
2- Hafta tatilinde çalışıldığının ispatı iÅŸçiye düÅŸer. Ä°ÅŸçinin tanıkları birbirleri ile çeliÅŸiyorsa, iÅŸçi lehine olan kulanılmaz. Tanıklar ile ispat gerçekleÅŸmemiÅŸ sayılır.
Avukat Eren Evren
Okyay & Evren Avukatlık Ofisi