İşçi alacaklarına faiz hangi tarihten itibaren işlemeye başlar ?
6098 sy Borçlar Kanunu'nun 117.maddesine göre; Muaccel bir borcun borçlusu, alacaklının ihtarıyla temerrüde düşer ve aynı yasanın 118.maddesine göre de Temerrüde düşen borçlu, temerrüde düşmekte kusuru olmadığını ispat etmedikçe, borcun geç ifasından dolayı alacaklının uğradığı zararı gidermekle yükümlüdür.
Borçlar Kanunu'nun bu hükmü karşısında İşçi alacaklarına dair yargı uygulaması konuyu ikiye ayırmıştır. Kıdem tazminatı alacaklarıa iş akdinin feshi tarihinden diğer işçilik alacaklarına da dava tarihinden itibaren faiz işletilmektedir. Kıdem tazminatının iş akdinin feshi ile doğduğu ve borçlunun temerrüde düşürülmesinin gerekli olmadığı savunulur iken diğer alacaklar için dava tarihinden önce borçlu temerrüde düşürülmemiş ise faizin işlemeye başladığı tarih dava tarihi olmaktadır. Hatta kısmi açılan davalarda ise alacağın saklı tutulan kısmı için faizin işlemeye başladığı tarih alacaklının davasını ıslah ettiği tarihtir.
Peki Borçlar Kanunu'nun 117.maddesine göre borçlu, alacaklının ihtarı ile mütemerrid duruma düşer ise; dava açmadan önce alacaklarının ödenmesini noterden göndereceği bir ihtarname ile talep eden işçi, davasını daha sonra kısmi dava olarak açsa ve alacağın saklı kısmını daha sonra ıslah yolu ile talep etse, alacağın saklı tutulan kısmı için işleyecek faizin başlangıç tarihi ihtarname tarihi midir ? Yoksa ıslah tarihi midir ?
Konu ile ilgili olarak Yargıtay'ın vermiş olduğu pek çok karar mevcuttur. Ancak Kasım 2015 tarihinde de bu konu hakkında yine bir karar verildiği için konuyu gündeme getirmek istedim.
Yargıtay 9.Hukuk Dairesi'nin 11.11.2015 tarih 2014/19641 E ve 2015/32013 K sy kararına konu olan olaylarda;
Davacı vekili, müvekkilinin davalıya ait süpermarketlerin içerisinde tezgâhtar olarak 01.09.2007 – 27.07.2009 tarihleri arasında kesintisiz olarak T.E.M.P M. Limited Şirketi taşeronluğu ile çalıştırıldığını, davacının net ücretinin 650 TL olduğunu, T.E.M.P Limited şirketinin içerisine girdiği ekonomik bunalımdan çıkamadığından faaliyetlerini 27.07.2009 tarihi itibariyle durdurduğunu, şirket ortaklarının şirketi terk ettiğini, işçilere artık her şeyin bittiğini, işlerine de fiilen son verildiğini söylediklerini, bu nedenle iş akdinin fesih tarihinin 27.07.2009 olarak kabul edildiğini, iş akdi haksız olarak feshedilmesine rağmen kıdem ve ihbar tazminatının da ödenmediğini iddia ederek kıdem, ihbar tazminatı, Nisan-Temmuz 2009 ayları ücret alacağı, Ocak-Temmuz 2009 ayları asgari geçim indirimi, fazla mesai, genel tatil ve yıllık izin ücreti alacaklarının faiziyle tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.:
Davalı vekili, yetki itirazında bulunarak, ayrıca davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasına itirazla, zamanaşımı defi de ileri sürerek, husumet itirazında bulunarak, müvekkilinin gıda ve ihtiyaç maddeleri satışı ile iştigal ettiğini, davacı ile müvekkili şirket arasında herhangi bir hizmet akdi bulunmadığını, davacının müvekkilinin istihdam ettiği bir personel olmadığını, davacının müvekkili tarafından işletilen satış mağazalarında unlu mamuller reyonu olarak ayrılan ve 3. bir kişi veya işletmeye tahsis edilen unlu mamuller reyonunda çalıştığını, iş akdi ile bağlı olduğu şirketin T.E.M.P M.Limited Şirketi olduğunu, bu nedenle öncelikle davanın anılan şirkete ihbarını talep ettiklerini, davanın müvekkili şirket yönünden husumet açısından reddi gerektiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Yerel Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile kıdem, ihbar tazminatı, ücret, asgari geçim indirimi, fazla çalışma, resmi tatil ve yıllık izin ücreti alacaklarının tahsiline, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
Karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Dosyayı inceleyen Yargıtay 9.Hukuk Dairesi;
Davacı vekili, davalı şirkete gönderdiği 12.06.2012 tarihli ihtarname ile 2 işgünü içerisinde gerçek brüt maaşı üzerinden yapılacak hesaplama neticesinde alacakların taraflarına ödenmesini talep ettiği, anılan ihtarnamenin davalı şirkete 13.06.2012 tarihinde tebliğ edildiği, böylece davalı işverenin dava tarihinden önce 16.06.2012 tarihine temerrüde düşürüldüğü anlaşılmakla, talep doğrultusunda kıdem tazminatı dışındaki alacaklara temerrüt tarihinden itibaren faiz işletilmesi gerektiği gözetilmeksizin hüküm kurulması hatalı olup, bozma sebebi ise de, anılan yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden hükmün 6100 Sayılı HMK’nun geçici 3/2 maddesi yollaması ile HUMK’nun 438/7 maddesi uyarınca düzeltilerek onanmasına karar vermiştr.
Buna göre; Hüküm fıkrasının kıdem tazminatı dışındaki alacakların tahsiline ilişkin fıkralarının tamamen çıkartılarak yerlerine;
“878,25 TL ihbar tazminatının temerrüt tarihi olan 16.06.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte,
2600,00 TL ücret alacağının temerrüt tarihi olan 16.06.2012 tarihinden itibaren işleyecek mevduata uygulanan en yüksek faizi ile birlikte,
344,66 TL asgari geçim indirimi alacağının temerrüt tarihi olan 16.06.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte,
985,73 TL fazla çalışma ücreti alacağının temerrüt tarihi olan 16.06.2012 tarihinden itibaren işleyecek mevduata uygulanan en yüksek faizi ile birlikte,
40,00 TL resmi ve bayram tatil ücreti alacağının temerrüt tarihi olan 16.06.2012 tarihinden itibaren işleyecek mevduata uygulanan en yüksek faizi ile birlikte,
303,33 TL yıllık izin ücreti alacağının temerrüt tarihi olan 16.06.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,” bentlerinin yazılmasına, hükmün bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA …
—————
SONUÇ
1- Kıdem tazminatı alacağına akdin feshi tarihinden itibaren faiz işler.
2- Kıdem tazminatı dışındaki diğer alacaklara kural olarak dava tarihinden itibaren faiz işler.
3- Kıdem tazminatı dışındaki diğer alacaklar kısmi dava yolu ile talep edilmiş ise, alacağın saklı tutulan kısmı için kural olarak ıslah tarihinden itibaren faiz işler
4- Dava açmadan önce işverene ihtar gönderilmiş ve işveren temerrüde düşürülmüş ise; kıdem tazminatına yine akdin feshi tarihinden, diğer alacakların tamamına ise ihtarname tarihinden itibaren faiz işler.
Av. Eren Evren
Okyay | Evren
Avukatlık & Arabuluculuk Ofisi
www.okyayevren.av.tr