Temizlik, güvenlik ve taşıma gibi işlerde alt işverenlik şirketleri genelde işleri ihale ile asıl işverenden alır ve ihale süresince taşeron işçilerini çalıştırır. İhale süresinin sonunda ise tekrarlanan ihaleyi kazanamaz ise kural olarak işçilerini alıp işyerinden ayrılması gerekir.
Ancak genelde taşeron işçilerinin işe ve işyerine alışması sebebi ile asıl işveren şirket taşeron işçilerinin işten ayrılmasını istemez ve yeni ihale alan firmadan aynı işçiler ile işe devam etmesini ister.
Böyle bir durumda alt işverenler değiştiği halde işçilerin işine devam etmesi halinde işçilik alacaklarından kim sorumlu olacaktır.
Yargıtay 9.Hukuk Dairesi'nin konu ile ilgili vermiş olduğu 19.03.2013 tarih ve 2013/5587 E ve 2013/9305 K sy kararında işçinin asıl işverenden alınan iş kapsamında ve değişen alt işverenlere ait işyerinde ara vermeden çalışması halinde, işyeri devri kurallarına göre çözüme gidilmesi gerektiğine hükmetmiştir.
Bu durumda değişen alt işverenler işçinin iş sözleşmesini ve doğmuş bulunan işçilik haklarını da devralmış sayılırlar. İş sözleşmesinin tarafı olan işçi veya alt işveren tarafından bir fesih bildirimi yapılmadığı sürece, iş sözleşmeleri değişen alt işverenle devam edeceğinden, işyerinde çalışması devam eden işçi açısından, feshe bağlı haklar olan ihbar ve kıdem tazminatı ile izin ücreti talep koşulları gerçekleşmiş sayılmaz.
Buna karşın, süresi sona eren alt işverence işçinin iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde, yapılan fesih bildirimi ile iş ilişkisi sona ereceğinden, işçinin daha sonra yeni alt işveren yanındaki çalışmaları yeni bir iş sözleşmesi niteliğindedir. Bu durumda feshe bağlı hakların talep koşulları gerçekleşeceğinden, feshin niteliğine göre hak kazanma durumunun değerlendirilmesi gerekecektir.
Yargıtay kararından çıkan sonuç şu şekildedir;
1- Alt işverenin asıl işveren ile olan sözleşmesi sona ermiş ancak işçi yeni alt işverende çalışmaya aralıksız bir şekilde devam etmiş ise işçi açısından kıdem ve ihbar tazminatı hakkı doğmaz. Ancak işçinin iş akdi daha sonra feshedildiğinde devreden işveren devrettiği tarih itibari ile ve devrettiği ücret üzerinden sorumlu iken yeni işveren işçinin tüm çalışma dönemi boyunca olan alacaklarından sorumlu olacaktır. Böyle bir durumda devralan işveren risk almaktadır.
2- Alt işverenin süresi sona erdiğinde alt işveren işçinin sözleşmesini fesheder ve işçilik alacaklarını öder ve işçi çalışmaya devam ederse bu durumda yeni bir sözleşme olduğu kabul edilir ve işçinin alacaklarından yeni işveren kendi dönemi ile sorumlu olur.
3- Her iki durumda da asıl işveren İş Kanunu'nun 2.Maddesi uyarınca alt işverenlerin ödemediği alacaklardan alt işverenler ile birlikte müteselsilen sorumludur.
Avukat Eren Evren
Okyay & Evren Avukatlık Ofisi
Eren Bey ilginiz için teşekkür ederim.
Teknik şartnamede "Müteahhit firma personel değiştiremeyecektir.İdarece yazılı olarak değiştirilmesi istenen personel 2.ikaza gerek görülmeden derhal değiştirilecektir" ibaresi bulunmaktadır.
Bu madde sizin bahsettiğiniz kısım mıdır?
İşçinin çıkartılmaması bakımından bağlayıcılığı var mıdır?
Ayrıca ihale 2013 yılı için yapılmış(9 aylık), 2013 içinde çalışagelmiş bir işçiden bahsediyoruz
Okulumuz(yatılı) temizlik işleri taşeron bir firmaya hizmet alımı yoluyla ihale edilerek taşeronun işçileri tarafından görülmektedir. Yatılı okul olmasından dolayı bu işçilerin içinde aşçı da istihdam edilmektedir.(aşçı normal işçi olarak görünmektedir). Durum böyleyken şirket sahibi kişi herhangi bir sebep göstermeksizin (okulun tek aşçısı ve yemekhanenin yükünün tamamını çekmektedir.) bu işçiyi çıkarmak, yerine başka bir işçiyi getirmek istemektedir. Okul idaresi olarak şuanda çalışan aşçı ile ilgili olarak bir problem yaşanmamış, taşerona bununla ilgili olarak bir bildirim yapılmamıştır.
Sormak istediğimiz şey şudur;
Taşeron bu işçiyi çıkarma yetkisi var mıdır?
Çıkarıldığı durumda taşeron ve okul idaresi ne gibi sorumlulukları vardır?
Ayrıca taşeronun işçiyi çıkarmasına asıl işveren gözüken okul idaresi müdahale edebilir mi?
Okulumuz adına bilmemiz gereken hukuki sorumlulukları(incelikleri) açıklayabilir misiniz?
Sayın Hocam; İş Kanunu'nun 2.maddesinin son fıkrasında Hizmet alımına dayanak teşkil edecek sözleşme ve şartnamelere;
a) İşe alınacak kişilerin belirlenmesi ve işten çıkarma yetkisinin kamu kurum, kuruluşları ve ortaklıklarına bırakılması,
şeklinde hükümler konulamaz diye bir düzenleme vardır.
Ancak idareler bu düzenlemeyi şartnamelerde çeşitli şekillerde delebiliyorlar. Örneğin işçinin işten çıkartılması için idarenin onayına gerek vardır vs gibi. Bu durumda sizin sorunuzun cevabını bulmak için şartnamenize bakmak gerek.
Eğer böyle bir düzenleme yoksa, alt işveren işçi üzerindeki yönetim hakimiyeti sebebi ile işçiyi işten tek başına çıkartabilir.
Taşeronun bu işçiyi işten çıkartması halinde ise; İş Kanunu'nun 2.maddesi uyarınca idareniz de işçinin ödenmeyen alacaklarından aynı deredecede sorumludur. Bu nedenle benim size tavsiyem taşeronun işçilerinin her ay ücretlerini alıp almadığını, fesih halinde tazminatlarını alıp almadığını denetlemeniz olacaktır.
Faydalı olması dileğimle
Av. Eren Evren
http://www.isveiscidavalari.com