Evlilik Sebebi ile Fesih- Nikahtan Önce İşten Ayrılma

Kadın işçi evlenmeden önce iş akdini evlilik sebebi ile feshedebilir mi ?

Tazminat alabilir mi ?

 

 

4857 sayılı İş Kanunu’nun 120. maddesi yollamasıyla, halen yürürlükte olan 1475 Sayılı Yasa’nın 14. maddesinin birinci fıkrasında, kadın işçinin evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde evlilik sebebiyle kıdem tazminatına hak kazanabilecek şekilde feshedebileceği hükme bağlanmıştır. Bu hak, sadece kadın eşe tanınmış olup, resmi evlilik işleminin tamamlanmasından itibaren bir yıl içinde kullanılmalıdır.

Kadın işçinin yasanın tanıdığı fesih hakkını kullanması halinde, kıdem tazminatı talep hakkı doğar. Feshin işverence kabul edilmesi gerekmez. Aynı zamanda işçinin işverene ihbar öneli tanıması zorunluluğu da bulunmamaktadır.

Kadın işçinin, iş sözleşmesini evlilik nedenine dayalı olarak feshine rağmen başka bir işte çalışmaya başlamasının yasal hakkın kötüye kullanımı olup olmadığı her bir somut olay yönünden ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Evliliğin kadına yüklediği toplumsal sorumluluğun bir gereği olarak yasada belirtilen fesih hakkı tanınmıştır.

Çalışma hayatının evlilikle birlikte gereği gibi yürütülemeyeceği düşüncesi, aile birliğinin korunması ve kadının aile ile ilgili görevleri, yasakoyucu bu doğrultuda bir düzenlemeye yöneltmiştir. Bununla birlikte Anayasal temeli olan çalışma hak ve hürriyetinin ortadan kaldırılması düşünülemez. Kadın işçinin evlilik nedenine bağlı feshinin ardından kısa bir süre sonra yeniden çalışmasının gerekleri ortaya çıkmış olabilir. Hatta kadın işçi evlilik nedenine dayalı feshin ardından ara vermeksizin başka bir işyerinde çalışmaya başlayabilir ve bu durum evliliğin kadına yüklediği görevlerin yerine getirilmesi noktasında daha olumlu sonuçlar doğurabilir. (Yargıtay 9.Hukuk Dairesi 2010/10705)

Peki kadın işçi resmi nikahtan önce sözleşmesini fesheder ve işten ayrılırsa bu fesih haklı fesih olur mu ? Kadın işçi tazminata hak kazanır mı ?

Bu soruların cevabı Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin 17.02.2015 tarih ve 2013/10664 E ve 2015/6902 K sy kararında tartışılmıştır. Karara konu olan olaylarda;

Davacı vekili, davacının evlilik nedeni ile iş aktini feshettiğini ileri sürerek kıdem tazminatı, fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, genel tatil ücreti ve asgari geçim indirimi alacaklarını istemiştir.

Davalı vekili, iddia ve taleplerin yersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.

Yerel Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, sübut bulduğu gerekçesi ile hafta tatili ücreti ve asgari geçim indirimi haricindeki taleplerin kabulüne karar verilmiştir.

Karar süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Dosyayı inceleyen Yargıtay 9.Hukuk Dairesi kararında;

1- Somut olayda, davacı evlilik nedeni ile iş aktini feshettiğini ileri sürerek kıdem tazminatı talep etmektedir.

2- Evlilik nedeni ile kıdem tazminatı ödenmesinin temel koşulu, feshin işçi tarafından nikah tarihinden itibaren 1 yıl içerisinde yapılmasıdır. Davacı işçinin ise feshi nikah tarihinden önce yaptığı, bu nedenle yapılan feshin haksız olduğu ve davacının kıdem tazminatı alamayacağı gözetilmeksizin, kıdem tazminatı talebinin kabulü hatalıdır.

tespiti ile kararı bozmuştur.

---

 

SONUÇ

1- Asgari  bir yıllık kıdemi bulunan bir Kadın işçi; evlilik tarihinden sonraki bir yıl içerisinde sözleşmesini feshetmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanır.

2- Evlilik sebebi ile sözleşmesini süresi içinde fesheden kadın işçi işverene ihbar tazminatı ödemek zorunda değildir.

3- Evlilik sebebi ile sözleşmesini fesheden kadın işçi, kıdem tazminatını almış olsa da başka bir işyerinde çalışmaya başlayabilir.

4-Resmi nikah tarihinden önce sözleşme feshedilirse fesih haksız olur ve kıdem tazminatı alınamaz.

 

---

 

Yazarın Kişisel Notu

Davacı işçinin evlenmeden önce sözleşmesini evlilik sebebi ile feshetmiş olması nedeni ile yaptığı hata sebebi ile kıdem tazminatı alamayacağı bir gerçek olup ayrıca bu hatası sebebi ile feshin haksızlığı söz konusu olduğu için işverene ihbar tazminatı ödemek zorunda kalabilir.

Evliliğin kadın işçiler için sosyolojik sebeplerle fesih sebebi yapılması ve kıdem tazminatına hak kazandığı kabul ediliyorsa evlenmeden bir süre önce yapılan fesihlerin de haklı fesih olarak kabulü için yasal düzenleme yapılması gerektiğini düşünüyorum. Çünkü evlilik öncesinde çalışan bir kadının evlilik hazırlıklarını gerçekleştirmesi çok zordur. Zaten evlendikten bir gün sonra tanınacak bu hakkın evlenmeden bir kaç önce tanınmasında bir sakınca yoktur.

Ancak evlilik sebebi ile feshedecek kadın işçinin işvereni mağdur etmemek için yasal ihbar süresi içerisinde fesih isteğini bildirmesi ve evlilik sebebi ile feshettikten sonra bir süre en azından başka bir işyerinde çalışarak sistemi suistimal etmesinin önüne geçilmesi gereklidir.