İş davalarında, davaya bakmakla yetkili mahkemenin hangisi olduğu ve birden fazla davalı bulunması halinde ortak yetkili mahkemenin işyerinin bulunduğu yer mahkemesi olduğu bu yazıda anlatılmaktadır.
Bir davanın hangi yerleşim yeri mahkemesinde görüleceği "Yetki Kuralı" ile belirlenir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 6.maddesine göre; Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir. Ancak Hukuk Muhakemeleri Kanununda'ki genel yetki kuralının bazı istisnaları bulunmaktadır. İş Mahkemeleri Kanunun'un 5.maddesi de istisnalardan birisidir. 5521.sayılı yasanın 5.maddesine göre; İş davalarında yetkili mahkeme davanın açıldığı tarihte davalının ikametgahı veya işçinin işini yaptığı işyerinin bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir.
Uygulamada alt işveren işçileri tarafından açılan davalarda; bazı durumlarda asıl işverenin merkezi İstanbul'da, alt işveren'in merkezi başka bir ilde ve işçinin çalıştığı işyeri başka bir yerde olabiliyor. Bu durumda işçi tarafından açılacak iş davalarında yetkili mahkeme hangisidir ?
Hukuk Muhakemeleri Kanun'unun 7.maddesine göre; Davalı birden fazla ise dava, bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesinde açılabilir. Ancak, dava sebebine göre kanunda, davalıların tamamı hakkında ortak yetkiyi taşıyan bir mahkeme belirtilmişse, davaya o yer mahkemesinde bakılır. kuralı karşısında işçi davayı hangi mahkemede açabilecektir ? Davalılardan bir tanesinin merkezinin bulunduğu yer mahkemesinde açılması halinde dava yetkili mahkemede açılmış olacak mıdır ?
Yargıtay 22.Hukuk Dairesi'nin 16.11.2015 tarih ve 2015/2985 E ve 2015/31001 K sy kararında bu konu tartışılmıştır. Karara konu olan olayarda,
Davacı, iş sözleşmesinin davalı tarafından haklı ve geçerli sebep olmadan feshedildiğini belirterek işe iadesine, işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat ve alacaklardan davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı T. A. vekili davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın reddine verilmiştir.
Karar, süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyayı inceleyen Yargıtay 22.Hukuk Dairesi'ne göre;
Yetkili mahkemenin hangi yer iş mahkemesi olduğu taraflar arasında tartışmalıdır.
Dosya içeriğine göre işe iade istemine ilişkin dava, davalılar arasında muvazaalı ilişki bulunduğu iddiası ile T. A. ve A. R. ve M. H. A.Ş.'ye karşı birlikte açılmıştır. Davalılardan A. R. ve M. H.A.Ş. vekili yetki itirazında bulunmuştur.
Mahkemece, anılan davalıya yöneltilen dava tefrik edilerek ayrı bir esasa kaydedilmiş ve yetki itirazı değerlendirilerek İstanbul Anadolu İş Mahkemesine yetkisizlik kararı verilmiştir. Eldeki dosyada ise işin esasına girilerek davanın reddine karar verilmiştir.
İş Mahkemelerinde yetki konusu kamu düzenine ilişkin olup taraflarca ileri sürülmese dahi mahkemece kendiliğinden gözönünde bulundurulması gereklidir. Ayrıca, her dava açıldığı tarihteki şartlara göre değerlendirilmelidir. Davaya bakmakla hangi yer mahkemesinin yetkili olduğu konusu da davanın açıldığı tarihteki şartlara göre belirlenmelidir.
Somut olayda, davanın açıldığı tarihte davalılardan A. R. ve M. H. A.Ş.'nin ikametgah adresi Ümraniye/İstanbul, davalı T. A.'nin ki ise Ankara'da bulunmaktadır. Davacının fiilen … çalıştığı konusu da taraflar arasında tartışmasızdır. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 7/1. maddesi uyarınca, açılan davada birden fazla davalı bulunması durumunda kanunda belirtilen, davalılardan tamamı hakkında ortak yetkiyi taşıyan mahkeme, davaya bakmakla yetkilidir.
Bu durumda davacının fiilen en son çalıştığı Adıyaman Mahkemeleri davalılar için ortak yetkiyi taşıyan kesin yetkili mahkemedir. İşe iade istemi ile her iki davalıya karşı birlikte açılan davanın, birlikte görülmesi hukuken faydalı olup, tefrik edilen A. R. ve M. H. A.Ş.'ye yöneltilen dava dosyasının, T. A.'ye yöneltilen bu dosya ile birleştirilmesinin ardından açıklanan gerekçe ile Ankara İş Mahkemesine yetkisizlik kararı verilmelidir.
Yazılı şekilde işin esasına girilerek davanın reddedilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ
1- İş davalarında yetkili mahkeme davalının ikametgahı mahkemesi olabildiği gibi, İşçinin çalıştığı işyerinin olduğu yer mahkemesi de yetkilidir.
2- Birden fazla davalı ve davalılarının da ikametgahlarının farklı olması durumunda, ortak yetkili mahkeme işyerinin bulunduğu yer mahkemesi olduğu için dava işyerinin bulunduğu yer mahkemesinde açılmalıdır.
Av. Eren Evren
Okyay | Evren
Avukatlık & Arabuluculuk Ofisi