İş sözleşmesinin tarafları olan işçi veya işveren iş sözleşmesini haklı nedenle ve derhal feshedebilecekleri gibi süreli fesih yoluyla da sona erdirebilirler. İlkinde, 4857 sayılı İş Kanununun 24. ve 25. maddelerine dayanarak gerçekleşen bir haklı nedenle derhal fesih durumu vardır ve iş sözleşmesi hemen sona erer. İkincisinde ise, İş Kanununun 17. maddesine göre yapılmış bir süreli fesih durumu söz konusudur ve sözleşmenin sona ermesi için bir sürenin geçmesi gerekir.
İş Kanunun'n 17.maddesine göre;
Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir.
İş sözleşmeleri;
a) İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,
b) İşi altı aydan birbuçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,
c) İşi birbuçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,
d) İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra,
Feshedilmiş sayılır.
Bu süreler asgari olup sözleşmeler ile artırılabilir.
Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2014/15421 E. 2015/430 K. ve 22.01.2015 tarihli kararında ihbar tazminatı ile ilgili bir uyuşmazlık incelenmiştir. Karara konu olan olaylarda;
Davacı vekili, davacının iş sözleşmesinin haksız ve geçersiz olarak feshedilmesi nedeniyle hak kazanmış olduğu kıdem ve ihbar tazminatı fark ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, davacıya 8 haftalık ihbar önelinin kullandırıldığını, iş sözleşmesinin ihbar öneli kullandırılarak feshedileceğine dair yazının davacıya tebliğ edildiğini ve davacının da kendi el yazısı ile bunu kabul ettiğini beyanla davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Kararı davalı temyiz etmiştir.
Dosyayı inceleyen Yargıtay 7.Hukuk Dairesi'ne göre; Taraflar arasında davacının iş sözleşmesinin feshinde davacıya işveren tarafından ihbar önelinin tam olarak kullandırılıp kullandırılmadığı ve buna bağlı olarak davacının ihbar tazminatına hak kazanıp kazanmadığı noktasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
İhbar tazminatı, belirsiz süreli iş sözleşmesini haklı bir neden olmaksızın ve usulüne uygun bildirim öneli tanımadan fesheden tarafın, karşı tarafa ödemesi gereken bir tazminattır. Buna göre, öncelikle iş sözleşmesinin Kanunun 24 ve 25'inci maddelerinde yazılı olan nedenlere dayanmaksızın feshedilmiş olması ve 17'nci maddesinde belirtilen şekilde usulüne uygun olarak ihbar öneli tanınmamış olması halinde ihbar tazminatı ödenmelidir. Yine haklı fesih nedeni bulunmakla birlikte, işçi ya da işverenin 26'ncı maddede öngörülen hak düşürücü süre geçtikten sonra fesih yoluna gitmeleri durumunda, karşı tarafa ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü doğar
Somut olayda davalı işveren davacıya 08.09.2012 tarihinde 8 haftalık ihbar öneli tanımış ve davacı tarafından bildirim yazısı imzalanmıştır. Davalı işveren iş arama izinlerini de yukarıda metni geçen 4857 sayılı Yasanın 27. maddesine uygun olarak 10.10.2012 tarihinden sonra toplu olarak kullandırmış ve bu tarihten sonraki ücretlerini de tam olarak davacıya ödemiştir. Mahkemenin hatalı gerekçe ile iş sözleşmesinin 10.10.2012 tarihinde sona erdiği gerekçesi ile ihbar önelinin tam olarak kullandırılmadığı ve buna bağlı olarak da davacının ihbar tazminatına hak kazandığı görüşü dosya içeriğine uymamaktadır. İhbar tazminatı talebinin reddine karar vermek gerekirken kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ
1- Belirsiz süreli iş sözleşmelerini haklı bir sebebi olmaksızın feshetmek isteyen taraf, diğer tarafa İş Kanunu'nun 17.maddesinde yazılı süreler kadar bir ihbar süresi tanımalıdır.
2- İhbar öneli vermeyen taraf diğer tarafa ihbar tazminatı ödemek zorundadır.
Av. Gözde Gökçe
Okyay | Evren
Avukatlık & Arabuluculuk Ofisi
www.okyayevren.av.tr