İşyerinde herhangi bir elektronik sistemle işçilerin giriş ve çıkışlarının kayıt edilmesi durumunda, fazla. mesai iddiasının ispatı için uygulanacak yöntem anlatılmaktadır.
İş Kanunu’nun 41.maddesine göre; Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık kırkbeş saati aşan çalışmalara fazla çalışma denilmektedir. Maddenin devamında; her bir saat fazla çalışma için verilecek ücretin normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle tespit edileceği düzenlenmiştir.
Yargıtay’ın istikrar kazanmış içtihatlarına göre; Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir.
Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir.
İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
Peki işyerindeki giriş çıkışların kart basma, yüz tanıma, parmak izi verme gibi elektronik bir sistemle takip ediliyor olması halinde; fazla çalışma iddiası nasıl ispatlanacaktır ? İşçinin tanıklarının vermiş olduğu beyanlara değer verilecek midir ?
Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin 04.05.2016 tarih ve 2015/1800 E ve 2016/11217 K sy kararında bu konu tartışılmıştır. Karara konu olan olaylarda;
Davacı, davalı işyerinde 28/05/2007-27/02/2012 tarihleri arasında ürün araştırma- geliştirme ve sevkiyatından sorumlu işçi olarak kesintisiz olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin 27/02/2012 tarihinde hiçbir sebep belirtilmeden feshedildiğini, tazminatlarına karşılık kısmi bir ödeme yapıldığını ileri sürerek, bakiye kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, genel tatil ücreti, bayram tatili ücreti, yıllık izin ücreti, asgari geçim indirimi alacağını talep etmiştir.
Davalı taraf bu iddiayı reddetmiş ve hatta davacının kendisine borcu olduğunu ileri sürmüştür.
Yerel Mahkemece; davacının bakiye kıdem tazminatı, ihbar tazminatı talebinin kabulüne, fazla mesai ücreti, bayram ve genel tatil ücreti talebinin kısmen kabulüne, yıllık izin ücreti ve hafta tatili ücreti talebinin reddine karar verilmiştir.
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
Dosyayı inceleyen Yargıtay 9.Hukuk Dairesine göre;
“Somut uyuşmazlıkta, işyerinde giriş-çıkışın elektronik sistem ile kayıt altında tutulduğu anlaşılmaktadır. Kartlı giriş-çıkış sisteminde imza alınması mümkün olmadığından bilirkişinin ibraz edilen giriş-çıkış kayıtlarında davacının imzası bulunmadığından bahisle bu kayıtlara itibar edilmediğine ilişkin değerlendirmesi ve Mahkemenin buna itibar ile sonuca gitmesi yerinde değildir.
Dosyada mevcut işyeri giriş-çıkış kayıtlarına ilişkin bilgisayar dökümleri davacı asile gösterilip sorularak beyanı alındıktan ve gerekirse mahallinde keşif yapılarak bu husus açıklığa kavuşturulduktan sonra fazla mesai talebinin değerlendirilmesi gerekirken, açıklanan gerekçeyle işyeri giriş-çıkış kayıtlarına itibar edilmemesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.”
şeklinde bir gerekçe ile karar bozularak Yerel Mahkemesine iade edilmiştir.
Sonuç
İşyerinde giriş çıkışların elektronik bir sistem ile kayıt altına alınıyor olması halinde, bu kayıtlarda işçinin imzası olmasa bile kayıtlar üzerinde inceleme ve değerlendirme yapılmalı, gerekirse davacı işçiye kayıtlar hakkındaki fikri sorulmalı ve salt tanık beyanlarına itibar edilmemelidir.
Av. Eren Evren
Okyay | Evren
Avukatlık & Arabuluculuk
www.okyayevren.com
Ben markette 5 yıldır çalısıyorum. Günlük 10 saat bazen 13 saat. Resmi bayramlarda da çalışıyorum mesai paramı vermiyorlar. Giriş çıkış kartı yok. Yalnız kamera kayıtları var. Artı bankaya yatan asgari ücret sadece. Ben işten ayrılsam haklı feshten dolayı tazminatımı alabilirmiyim.
Merhaba ben özel bir firmada 5 yildir çalışıyorum matba olduğu için ağırlıklı olarak gece çalışıyoruz 2 ayda bazen 4 ayda bir 2 gün gündüz çalıştırılıyoruz sürekli gece çalıştığımız için düzenli bir hayatımız olmuyor 16;00 giriş çıkış saatimiz belirsiz bazen 8 saat üzeri bazen altında çalışmamız oluyor bunlarda mesai ödemesi yapılmıyor resmi tatillerde mesai ödemesi yapılıyor örneğin kurban bayramı 4.5 gün tatil fakat bir gece çalıştığımız için 5 gün çalışmış oluyoruz bize 4.5 gün ödeme yapılıyor ve mesleğimiz dışında işler yaptırılıyor haklı fesihden yararlanarak işten ayrilabilirmiyim
Eren bey 2012 yılından beri çalıştığım firmada 2019 yılına kadar cumartesiler dahil günlük 9-9,5 saat çalışmaktaydım. Bu durum 2019 dan bu yana düzeldi, daha önce yaptığım fazla çalışmalarım ısrarla istememe rapmen alamadım. Şimdi başka sebeplerden uyuşmazlık yaşıyorum işverenimle, geçmişteki elektronik personel giriş-çıkış kayıtlarını göstererek tanıksız ispat durumu ile haklı fesih yapabilirmiyim.
İyi çalışmalar Av.Eren Evren bey.
Ben iki yıldır kurumsal bir firmada kuryelik yapıyorum. Pandemiden dolayı çok sıkıntı yaşandı iş yerinde…
Bizim işe giriş çıkışımız parmak sistemi
Bize hiçbir şey söylemeden fazla mesailerimizi siliyorlar iki aydır mesailerimiz siliniyor yani biz günde 10 saat 11 saat 12 saat çalışsak bile sistemden 7.5 saate düşürüyorlar sözleşmemi fes etmeden tazminat davası açabilir miyim yada yasal haklarimi nasıl alabilirim teşekkür ederim.
Merhaba işyerinde kendi telefonumuzla yaptığımız kayıtlar fazla mesai ücreti talebinde delil olarak kullanılabilir mi günde 11 saat haftada 6 gün çalışıyorum yıllık 270 saatin üzerinde fazla mesai yapıyorum ve bunun ücreti ödenmiyor dava açtığında 270 saat üzerini de talep edebilir miyim 10 yıldır aynı şirkette çalışmaktayım restoranda barmen olarak çalışmaktayım daha öncesinde 3 kişiyle yaptığımız işi işlerin düştüğü gerekçesiyle 2 kişiye düşürdüler ve bu pandemi döneminde Sabah 10 akşam 10 şeklinde ve tek başıma çalışıyorum bu bana haklı fesih sebebi oluşturur mu
Ücret bordrolarınızda fazla mesai ödemesi yoksa veya giriş çıkışlarınız ile ilgili kayıt tutulmuyorsa tanık ile desteklemek koşulu ile fazla mesainizi her türlü delil ile ispatlayabilirsiniz
Çalışdiğim ışyeri giriş çıkış yaptığımız kart okutma sistemimden giriş yapıyorum ve dalgınlıkla çıkış ta kart okutma yapmadigimdandolayi işyeri çalışmış olduğum halde günlüğünü heryerde kamera var çalışdiğim yekilikişilerde biliyor bu halde işyeri o gunku gunluğumu kesiyor devamsiz tutanagiyapip kesiyor bu sekilde kesme haki varmi simdiden teşekkür ederim
Aksini ispat edebiliyorsanız kesemez
Merhaba ben özel bi şirkette şöför olarak çalışıyordum 2012 2015 arası 3 yıl bana giriş çıkış kartı vermediler hergün 3 saat fazla çalıştım mesai istedim vermediler sonra bastıra bastıra zorla kartı verdiler.2019 ekim ayında arkadaşla kavga yapıp vurdum diye 4a kodundan işten çıkartıp kıdem tazminatını verdiler ama ihbarı vermediler ama geriye dönük fesih imzalattilar.kavga ile alakalı tutanak tutulmadı. işsizlik ödeneği alıyorum ama bu geriye dönük mesaileri ve ihbarı alabilirmiyim şimdiden teşekkür ederim
Merhabalar, İş yerimde kart okutma sistemine geçildi fakat ben buna adapte olamadığımdan dolayı 2 ay kart basmadığımdan dolayı bana ihtar çekildi savunmamı istiyorlar, bundan dolayı beni tazminatsız kovabilirlermi?
Selamünaleyküm Bir şirket te 28 ay usta olarak çalıştım ilk başlarda parmak okuyucu yoktu sonradan kuruldu maaşımı ilkbaşlarda elden daha sonra bankadan almaya başladım maaşım 3000 bin tele fakat asgari ücret üzerinden yatıyordu bankaya kalanı elden veriyor lardı zam istedim yapmadılar işten ayrılacağımı söyledim 1 hafta müsade verdim usta bulmaları için bu esnada beni kendileri işten çıkarttılar işkura başvuru yaptım maaş aldım sabah 9 akşam 9 çalışıyordum sigortam asgari ücret üzerinden yatırılıyordu agi ve yıllık izin lerimi alıyordum mahkemeye başvuru yapmadım biraz idare et bensana vereceğim diyor yaklaşık 2 yıla yakın oldu. Böyle bir durumda benim dosyam hangi boyutta olur sizin vereceğiniz bilgiler doğrultusunda hareket edeceğim SAYGILARIMLA
Kıdem tazminatınızı ve çalışma saatlerinizi ispatlarsanız fazla çalışma ücretinizi alırsınız. Şirkette usta olarak çalıştığınızı ispatlarsanız, maaşınızın 3.000 TL olduğunu yazılı ispatlayamasanız bile Mahkeme ücret araştırması yapacak. Orada yakın bir sonuç çıkar
Bir sorum olacak işyerine giriş çıkışlarda kart basiliyor ve buna göre ortalama günlük çalışma sürem 15 saatti ve mesai ucreti odenmiyordu bu işyerinde 5.5 ay çalıştım ve kendim işten ayrildim işsizlik maaşı alabilrmiyim
İşsizlik maaşı alabilmek için Hizmet akdinin feshinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olmak, Son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak, Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak gerekmektedir. Bu şartları taşıyorsanız maaş alabilirsiniz. Maaşın dışında yasal yollara başvurursanız fazla mesai ücreti de alabilrisiniz.
Bir sorum olucak kişin 10 yazin 11 saat calistiriliyorum is yerinde parmak ve yuz okuyucu yok kamera bile yok ay sonu her hangi bir imza atmakda yok suan isten ayrildim fazla nesailerimi alabilirmiyim?
Eğer işveren tarafından düzenlenen bordrolarda fazla mesai gösterilmemiş ise, bu iddialarınızı da sizinle aynı dönemde aynı işyerinde çalışan tanıklar ile ispatlayabiliyorsanız fazla mesai ücretlerinizi alabilirsiniz.
Mesai saatim gelmeden mesaiye acil başlamam gerekti ve mesai giriş saatimizi şirketin kendi uygulamasından Qr okutarak giriş yapabiliyoruz bende giriş yapmayı unuttum öğlen 15:00 sularında çalışma arkadaşım hatirlatmasiyla giriş yaptım ancak mesaiye 11:00 başlamıştım aradaki 4 saatlik mesaim sisteme geçmediği için haftalık 45 saatlik mesaim eksik belirleniyor. Maaşımız eksik yatırılıyor. Bunun bir yaptırımı var mı ? 4 saatlik eksiği düzeltme yapılmadığını yöneticiler söylüyor şirket düzeltme yapılmadığını iletmiş sistem bazen kendiside çöküyor mesai saatlerimiz yok oluyor giriş yapıldıysa 4 saatten hesap yapıyormuş böyle bir saçmalık olabilir mi ?