Ülkemizde çalışan işçi nüfusunun ezici bir çoğunluğu asgari ücretten fazla ücret alsa da resmi kayıtlarda asgari ücretli olarak gösterilmektedir. İş ilişkisi devam ederken çok da fazla sorun çıkarmayan bu durum, iş akdinin feshinden sonra yapılacak hesaplamalarda problemler çıkartmaktadır.
Kıdem ve İhbar Tazminat hesapları ile Yıllık Ücretli İzin alacakları çalışanın son aldığı ücret üzerinden hesaplandığı için asgari ücretli olarak gösterilen işçinin gerçekte ne kadar ücret aldığının belirlenmesi önemlidir.
İş davalarında tarafların ücret üzerinde anlaşamamaları durumunda Resmi kayıtlarda asgari ücret aldığı gösterilen bir işçinin, aldığı ücretin daha fazla olduğunu ispatlayabilmek için bir takım yöntemlere başvurabilir.
Yargıtay 9.Hukuk Dairesi'nin 26.02.2013 tarihinde 2013/1700 E ve 2013/6868 K sy kararına konu olan olayda; Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, kötüniyet tazminatı, izin ücreti alacağı ile fazla mesai ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini isterken Davalı işveren de davacının askerlik nedeniyle işten ayrıldığını, işyerine gizlice girerek bazı eşyaları aldığını, davacıya 4.000,00 TL ödeme yapıldığını belirterek, davanın reddini istemiştir.
Yerel Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının askerlik neeniyle sözleşmeyi feshettiği, dava açıldıktan sonra 4.000,00 TL'nin ödendiği ve konusuz kalan bu miktar yönünden davacı lehine vekâlet ücreti takdiri gerektiği belirtilerek, fark kıdem tazminatı ve yıllık izin ücreti talebinin kabulüne, diğer taleplerin reddine karar verilmiştir.
Davayı inceleyen Yargıtay 9.Hukuk Dairesi bu kararı “taraflar arasında ücret miktarının ihtilaflı olup, sırf tanık beyanlarına göre ücretin brüt 800,00 TL olarak kabulünün hatalı olduğu” belirterek bozmuş ve Yerel Mahkeme yeniden yaptığı incelemede emsal ücret araştırmasına giderek yeni bir karar vermiştir.
Yargıtay kararına göre; Çalışma yaşamında daha az vergi ya da sigorta pirimi ödenmesi amacıyla zaman zaman, iş sözleşmesi veya ücret bordrolarında gösterilen ücretlerin gerçeği yansıtmadığı görülmektedir. Bu durumda gerçek ücretin tespiti önem kazanır.
İşçinin kıdemi, meslek unvanı, fiilen yaptığı iş, işyerinin özellikleri ve emsal işçilere ödenen ücretler gibi hususlar dikkate alındığında imzalı bordrolarda yer alan ücretin gerçeği yansıtmadığı şüphesi ortaya çıktığında, bu konuda tanık beyanları gözetilmeli ve işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek sendikalarla, ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından emsal ücretin ne olabileceği araştırılmalı ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek bir sonuca gidilmelidir.
Somut olayda davacı, aylık ücretinin brüt 800,00 TL olduğunu, davalı ise asgari ücret olduğunu belirtmiştir.
Davacı tanığı, ücret miktarının 800,00-850,00 TL arasında, davalı tanığı ise asgari ücretin üzerinde olduğunu beyan etmiştir.
İmzalı ücret bordrolarında ve BÇM raporunda ücret miktarının asgari ücret olduğu anlaşılmaktadır.
Emsal ücret araştırmasına verilen cevapta, davacının ücretinin asgari ücret ile % 50 fazlası arasında olduğu bildirilmiştir.
Mahkemece, bozmadan önce verilen kararda davacının aylık ücretinin brüt 800,00 TL olduğu kabul edilmiş, bozmadan sonra verilen kararda ise asgari ücret esas alınmıştır.
Davacı, davalıya ait gazete işyerinde 17.08.1999-24.11.2006 arasında bilgisayar dizgicisi olarak çalışmıştır. Davacının yaptığı iş, mesleğindeki kıdemi, emsal araştırması sonucu ve davalı tanığının beyanı dikkate alındığında asgari ücret ile çalışması olağan yaşam kurallarına aykırı olacağından, gerekirse tanıklar yeniden celp edilerek, davacının asgari ücretten ne kadar fazla ücret aldığı sorulup, ücret miktarı tespit edilerek sonuca gidilmesi gerekirken, mahkemece yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
Yukarıda yazılı Yargıtay kararına göre; işçinin kayıtlar üzerinde gösterilen ücreti üzerinde bir ihtilaf çıktığında gerçek ücretin araştırılması gerektiği açık bir şekilde hükme bağlanmıştır.
Avukat Eren Evren
Okyay & Evren Avukatlık Ofisi
www.okyayevren.av.tr
iyi günler mahsuru yoksa bir sorum daha olacaktı ben tokide çalışıyorum sözleşmem yok çalışacagım süre belli degildi ve 1 ay sonra evler teslim olacak şirkentinde işi bitmiş olacak yani bende yaklaşık 2 yıldır çalışıyorum iş bitecek işten çıkaracaklar beni bu durumda ihbar ve tazminatımı yine alabilirmiyim ihale sona erdi anlaşma bitti deyip haklarımı vermezlerse hakkımı mahkeme yoluyla alabilirmiyim teşekkürler
yardımlarınız için teşekkürler
teşekkürler benim şuan haklı şekilde fesih hakkım var prosödür nasıl ne yapmam gerekir bu durumda ben işe girişte sözleşme imzalamadıgımı hatırlıyorum
Herhangi bir notere gidip, fazla mesai alacaklarım ödenmediği ve rızam dışı fazla mesai yaptırıldığım için sözleşmemi feshediyorum. Tüm hak ve alacaklarımı ödeyin. şeklinde bir ihtarname göndereceksiniz. Sözleşme imzalamış olmanıza gerek yok. Zaten yasal olarak sözleşmeniz var kabul edilir.
iyi günler size bazı sorularım olacaktı bana yardımcı olursanız sevinirim ben yaklaşık iki yıldır tokide özel güvenlik olarak çalışıyorum günlük 12 saat çalışıyorum ve sürekli gece çalışıyorum ücretim sadece asgari ücret üzerinden yatıyor hiç bir şakilde mesai ücreti ödenmiyor maaş bordrosuda imzalamıyoruz yıllık izin verilmiyor resmi ve dini bayramlarda çalışıyorum ve ek ücret ödenmiyor beni işten çıkarsalar veya ben çıksam fazla çalışmadan dolayı tazminat ve bütün mesai ücretimi alabilirmiyim şahitlerim mevcut bizzat benimle çalışan kişiler ben tam olarak hatırlamıyorum hak talep etmeyecegim için imza attırmışlarsa fazla mesai ücretini alabilirmiyim çünkü yasada açık şekilde haftalık 45 saati aşınca mesai ücreti verilmesi ve yıllk 270 yetmiş saati aşamaz diye bir hüküm var yani yasalar el vermedigi için ben istesemde günlük 12 saat çalışamam şayet tüm haklarımı istemeyecegime dair imza atmış olsamda sadece fazla mesai parasını almak için dava açabilirmiyim açsamda sonuç alabilirmiyim aydınlatırsanız sevinirim iyi günler
Merhaba; öncelikle yazıda anlattığım üzere, kayıtlarda asgari ücretli gözükmenize rağmen gerçekte aldığınız ücret daha fazla ise, bu durumu şahitler ve resmi makamlardan gelecek tasdik yazıları ile ispatlar ve gerçek maaşınız üzerinden hesap yaptırabilirsiniz. Bunun dışında çalışırken imzaladığınız kağıtların üzerinde herhangi bir rakam veya bedel yazmıyorsa imzalatılan kağıtlar geçersizdir. Maaş bordrosu da imzalamadığınızı söylediğiniz için çalışma saatlerinizi şahitle ispatlamanız durumunda haklarınızı alabilirsiniz. Çalışırken sadece fazla mesai alacağı için dava açabileceğiniz gibi fazla mesailerin ödenmemesi ve kanunsuz fazla mesai yaptırılmış olması sebebine dayanarak iş akdinizi feshedebilir ve kıdem tazminatınızı(1 yıldan fazla çalıştıysanız) ve fazla mesai alacaklarınızı alabilirsiniz. Ayrıca açacağınız davayı asıl hizmet verdiğiniz şirkete de yönlendirebilir ve alacaklarınızı sağlama alabilirsiniz.
Av. Eren Evren