Bu yazımızda işe davet bildiriminin samimi olması gerektiğini anlatan Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin 08.05.2019 tarih ve 2017/ 18305 E 2019 / 10306 K sy kararını incelemeye çalışıyoruz.
İş güvencesi kapsamında feshe itiraz edip işe iade davası açan işçinin davası kabul edildiğinde 4857 s. İş Kanunu’nun 21. Maddesi çerçevesinde işveren işçiyi 1 ay içerisinde işe başlatmakla yükümlüdür. Aksi halde, işe iade kararı veren mahkeme ya da hakemlik tarafından belirlenen, işçinin en az 4 aylık en çok ise 8 aylık ücreti tutarında işe başlatmama/iş güvencesi tazminatı ödemekle ve ayrıca, işe iade kararının kesinleşmesine kadar geçecek sürede işçinin çalıştırılmaması nedeniyle en çok 4 aya kadar ücret ve doğmuş diğer haklarından oluşan “boşta geçen süre tazminatı” ödemekle yükümlü olacaktır.
Bu noktada işçi, 4857 s. İş Kanunu’nun 21/V. Hükmü çerçevesinde kesinleşen mahkeme ya da hakemlik kararının kendisine tebliğinden itibaren 10 iş günü içerisinde işverene başvuruda bulunmalıdır. Aksi halde, artık fesih geçerli hale gelecek ve işveren sadece geçerli nedenle feshin sonuçlarından sorumlu olacaktır.
İşçi tarafından işveren yapılacak feshin yazılı, sözlü ya da elektronik olarak yapılması gerektiğine ilişkin yasal düzenleme bulunmadığından bu hususun bir ispat sorunu olduğunu ve olası uyuşmazlıkta işçi tarafından “işe iade başvurusunun yapıldığı ispatlanmalıdır. Bu konuda noter kanalıyla yazılı ihtarname tebliğ edileceği gibi, Yargıtay içtihatlarına uygun şekilde yapılması koşuluyla farklı iletişim kanalları kullanılabilir ya da bizzat işyerinde hazır bulunarak başvuruda bulunulabilir.
İşverenin de işçinin işe başlama isteğinin kabul edildiğini (1) ay içinde işçiye bildirmesi gerekir. İşverenin bu davetinin de aynı işçinin başvurusunda olduğu gibi samimi olması gerekir. İşverenin işe başlatma amacı olmadığı halde işe başlatmama tazminatı ödememek için yapmış olduğu samimi olmayan bir çağrı gerçek bir işe başlatma daveti olarak değerlendirilemez.
Peki İşe Başlatma Daveti Gönderen İşverenin Samimi Olup Olmadığı Nasıl Anlaşılır ?
İşveren, kesinleşen işe iade kararı sonrası işçinin yasal şartlara uygun talebine istinaden aynı işte ve aynı çalışma koşullarıyla işe başlatmalıdır. İşveren tarafından işçiye, fesihten önceki görev tanımında olmayan farklı bir işte çalışması teklif edilemeyeceği gibi işçiye sağlanan parasal haklarda da değişiklik yapılamayacaktır. Zira bu durum, çalışma koşullarında esaslı değişiklik niteliğinde olacaktır. Bu çerçevede işveren tarafından işçiye yapılacak işe başlatma daveti samimi ve geçerli kabul edilmeyecek ve işveren hem geçersiz feshin sonuçlarından hem de işe başlatmama tazminatından sorumlu olacaktır.
Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin 08.05.2019 tarih ve 2017/ 18305 E 2019 / 10306 K sy kararına konu olan olaylarda benzer bir uyuşmazlık tartışma konusu olmuşut.r
Uyuşmazlığa Konu Olayı Özeti:
Yargılamaya konu uyuşmazlıkta; davacının açtığı işe iade davasının lehine sonuçlanması ve kesinleşmesinden sonra süresi içinde davalı işverene işe başlatılma talebinde bulunduğu, davalı işverence gönderilen noter ihtarnamesi ile … Baraj İnşaatının tamamlanması sebebiyle …’da bulunan … Sulaması … Ana Kanalı İnşaatında çalıştırılabileceğinin bildirildiği anlaşılmaktadır.
Davacının İddiaları:
Davacı vekili, davalı şirketin işe başlatma davetinde davacının fesih öncesinde çalıştığı inşaattan farklı bir inşaatta çalıştırılabileceğinin belirtildiğini ancak işçinin fesih öncesinde çalıştığı inşaatın halen devam ettiğini, bu nedenle işverenin bu davetinde samimi olmadığını iddia ederek işe başlatmama tazminatı ve diğer işçilik alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
Davalının Savunması:
Davalı vekili, davacının iş akdinin 2012 yılında sona erdiğini, işe iade kararının 2014 yılında açıklandığını, bu sürede işin büyük bölümünün tamamlandığını, bu sebeple davacıya …’da çalışabileceğinin bildirildiğini, davacının çeşitli bahanelerle bu teklifi kabul etmediğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Yerel Mahkeme Kararı:
Yerel mahkeme tarafından yapılan yargılama sonunda, işçinin fesihten önce çalıştığı inşaatın %98 tamamlandığı, davalı işverenlik ve DSİ tarafından 06.08.2014 tarihli tasfiye protokolü ve davalı işverenlikçe gönderilen emsal işçilere ait bordrolarda şoför olarak çalışan işçi bulunmaması ve sadece 25 işçinin çalıştığı ve davalının işe davet yazısı dikkate alındığında; davacının işe başlatılmadığından söz etmek mümkün olmadığı gibi davacının işe esaslı bir neden bulunmadığı halde iş akdini haksız feshettiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin Kararı:
Yargıtay’ın kararında tespit edildiği üzere; Mahkemece … Baraj inşaatının %98’nin tamamlandığı ve 25 işçinin çalıştığı tespit edilmekle, baraj inşaatının henüz tamamlanmadığı ve çalışan işçilerin olduğu sabittir.
9.Hukuk Dairesi’ne göre; davalı işverenin davacı işçiyi 4857 sayılı İş Kanunu’nun 21. maddesine uygun biçimde işe başlattığından söz etmek mümkün değildir. Yine davalı işverenin işe iade başvurusu üzerine işe iadenin parasal sonuçlarından olan boşta geçen süreye ait ücreti ödemesi, savunma ile çelişki oluşturduğu gibi davet yazısında, işe başlama tarihindeki güncel ücret yerine “aynı özlük hakları ile işbaşı yapmaktan bahsedilmesi de bu davetin samimi ve yasal koşulları haiz olmadığını göstermektedir.
SONUÇ
- İşe iade kararının kesinleşmesinden sonra işçi işe iade için samimi bir şekilde başvurusunu yapmalıdır. İşçinin gerçek ve samimi niyeti işe başlama yönünde olmalıdır. Bunun üzerine işveren de işçiyi işe başlatacaksa samimi bir şekilde davranmalı ve işçiyi fesih tarihindeki işine ve güncel ücret ile başlatmalıdır.
- İşçinin fesih tarihindeki işyeri öyle ya da böyle işe iade başvurusu sırasında halen daha mevcut ise işveren işçiyi bu işyerinde çalıştırmalıdır. Aksi takdirde işe başlatma davetinin samimi olmadığı ileri sürülecektir.
Av. Murat Yalçın
Okyay | Evren
Avukatlık & Arabuluculuk Ofisi