Bu yazımızda kendisine daha önce bildirilen şüpheli durumu göz ardı ederek amirlerine bilgi vermeyen güvenlik görevlisinin iş akdinin feshinin haklı olup olmadığına değinen Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 27.05.2020 tarihli ve 2019/239 E. 2019/12172 K sy kararı incelenecektir.
Anayasa’da belirlenmiş olan ödev ve yükümlülükler kapsamında ülkede huzur ve güven ortamının sağlanması devletin birincil görevleri arasında yer almaktadır. Devlet; kişilerin can güvenliğinin muhafaza edilmesi, kamu düzeninin sağlanması, suç işlenmesinin önüne geçilmesi gibi amaçlar doğrultusunda karar ve tedbirler almakla yükümlüdür. İdarenin kamu düzenini ve huzurunu sağlamak adına alacağı karar ve tedbirler kapsamında gerçekleştireceği işlemler re’sen yerine getirilmektedir. Ancak belirli haller ve koşullar altında idare, kamu gücü yetkisi çerçevesinde güvenliği sağlamaya yönelik işlemlerin gerçekleştirebilmesi amacıyla özel hukuk kişilerini yetkili kılabilmektedir. İdarenin gözetim ve denetimi altında kamu güvenliği ve özel güvenlik iş birliği çerçevesinde ana amaç doğrultusunda faaliyetler yerine getirilebilmektedir.
Bu iş birliği doğrultusunda kamu güvenliğini tamamlayıcı nitelikte güvenlik işlerinin sağlanması ve yürütülmesi kişiler tarafından özel güvenlik istihdam edilerek, kurum veya kuruluş bünyesinde ise özel güvenlik birimleri oluşturularak veya özel güvenlik hizmeti sağlayan şirketlerden yararlanmak suretiyle gerçekleştirilebilmektedir. Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunu madde 7 kapsamında düzenlendiği üzere özel güvenlik şirketleri bünyesinde güvenlik görevlisi olarak çalışanların; koruma ve güvenliğini sağladıkları alanlara girmek isteyenleri duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini dedektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirmek, toplantı, konser, spor müsabakası, sahne gösterileri ve benzeri etkinlikler ile cenaze ve düğün törenlerinde kimlik sorma, duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini dedektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirmek, görev alanında haklarında yakalama emri veya mahkûmiyet kararı bulunan kişileri yakalama ve arama, genel kolluk kuvvetlerine derhal bildirmek şartıyla, aramalar sırasında suç teşkil eden veya delil olabilecek ya da suç teşkil etmemekle birlikte tehlike doğurabilecek eşyayı emanete almak gibi yetkiler bulunmaktadır.
Bu yazımızda kendisine bilgi verilen bir şüpheli durumu yöneticilerine bildirmeyen güvenlik görevlisinin iş akdinin sona erdirilmesine ilişkin Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 27.05.2020 tarihli ve 2019/239 E. 2019/12172 K sy kararı incelenecektir.
İnceleme Konusu Olay
Yargıtay’ın kararında tespit edildiği üzere; “Somut olayda davalı işyerinde daha önce beyaz renkli … marka bir araçla gerçekleştirildiği anlaşılan hırsızlık olayından sonra alışveriş merkezinin tüm güvenlik görevlilerine alışveriş merkezine beyaz renkli … marka bir araç geldiğinde bu durumun derhal yetkililere iletilmesi talimatı verilmiştir.
Ancak olay günü alışveriş merkezinin otoparkının girişinde görevli olan davacının giriş yapmak isteyen beyaz renkli … marka bir aracın rutin kontrolünü yaptıktan sonra aracın alışveriş merkezinin otoparkına girmesine izin verdiği gibi açık talimata rağmen durumu yetkililere iletmediği, sonrasında da otoparka giren bu aracın içinde bulunan kişilerce alışveriş merkezinde bulunan bir mağazadan hırsızlık yapıldığı, çalınan eşyaların bu araçla dışarı çıkarıldığı ve davacının iş akdinin bu nedenle sonlandırıldığı anlaşılmaktadır.
Davacının İddiaları
Davacı vekili tarafından, davacının AVM projesinde güvenlik görevlisi olarak çalışmakta iken 16.01.2017 tarihinde davalı şirket tarafından hiçbir haklı neden ya da geçerli neden belirtmeksizin ve davacıya herhangi bir yazılı fesih bildiriminde bulunulmaksızın iş akdinin sona erdirilmiş olmasının keyfi olduğu bu nedenle feshin geçersizliğinin tespitinin ve davacının işe iadesinin gerektiği savunulmuştur.
Davalının İddiaları
Davalı vekili; davacıya Kartal 5. Noterliği’nin 18.01.2017 tarih ve 01244 yevmiye sayılı ihtarnamesi ile 13.01.2017 tarihinde “Tünel 1” bölgesinde araç kontrol görevlisi olduğu halde daha önce depo hırsızlığına karışan beyaz renkli … aracın görülmesi halinde mutlaka ilgili birimlere bildirimde bulunması talimatı verilmiş olmasına rağmen davacının bu talimata karşı gelerek eşkali belirtilen aracı tespit etmesine karşın birimlere bildirimde bulunmamış olması ve söz konusu aracın hırsızlık olayına karışmasının ardından davacının savunması alınmış olup kendisine verilen açık talimatın yerine getirmemiş olduğunun tespiti ile güvenlik işini aksattığı ve müvekkil şirketin iş ve çalışma düzenin bozulmuş olduğu gerekçesiyle iş akdinin sona erdirildiğini ve davanın reddinin gerektiğini ileri sürmüştür.
İlk Derece Mahkemesi Kararı
Dosyayı inceleyen ilk derece mahkemesi,
“dosyaya sunulan tutanak ve fesih ihtarnamesinde hırsızlığa karışan aracın plaka bilgilerinin bulunmadığı, ayırt edici özelliğinin bulunmadığı, daha önce hırsızlığa karışan beyaz renkli … araç olarak tarif edildiği, davacının savunma içeriğinden de görevli olduğu bölgede gereken aramayı yaptığı, araçların tek tek kontrolünü yaparken şüpheli herhangi bir şey görmemesi nedeni ile bildirimde bulunmadığını savunduğu, davacının yaptığı işte ihmal veya kastı bulunduğunun ispatlanamadığı, ayırt edici hiçbir özelliği ve plakası daha önce tespit edilmeyen aracın şüpheli olarak tespiti ile bildirilmediğinden bahisle iş akdinin haklı nedene dayalı olarak feshinin yerinde olmadığı, iş akdinin feshin haklı veya geçerli bir nedene dayanmadığı … ”
gerekçesi ile davanın kabulüne karar vermiştir. Davalı vekili ilk derece mahkemesinin kararını istinaf etmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin Kararı
BAM tarafından davalı vekili süresi içerisinde süre tutum dilekçesi verdiği, ancak istinaf sebebi bildirmediği, davalıya gerekçeli kararın 21.06.2017 tarihinde tebliğ edilmiş olup ancak davalının 8 günlük itiraz süresi geçtikten sonra 04.07.2017 e-imza tarihli dilekçesi ile itiraz ettiği anlaşılmakla sadece kamu düzenine dair hususlar incelenmiş olup, kamu düzenine dair hükmün .. şıkkında “tespitine” denilmesi gerekir iken “ödenmesine” ibaresinin kullanıldığı görülmekle hükmün bu yönden kaldırılması gerektiği …. “ gerekçesi ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Davalı vekili temyiz yoluna başvurmuştur.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin Kararı
Yargıtay’a göre; feshe konu olay bakımından davacının kasıtlı hareket ettiğine dair bir iddia ve delil bulunmaması ve aracın plaka bilgisinin mevcut olmayıp sadece tür, marka ve renginin biliniyor olması nedenleri birlikte değerlendirildiğinde davacının eyleminin haklı fesih ağırlığında olmadığı ancak işyerinde olumsuzluklara yol açtığı gerçeği karşısında feshin haklı değil ancak geçerli nedene dayandığı kabul edilerek davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması hatalıdır.”
Yargıtay tarafından ilk derece ve bölge adliye mahkemesinin vermiş olduğu kararların hatalı olması nedeniyle bozulmasına ve davacının işe iade talebinin reddine karar verilmiştir.
Sonuç
Özel Güvenli Hizmetlerine Dair Kanun ilgili maddeleri doğrultusunda özel güvenlik görevlilerinin şüpheli bulunan durumu ilgili birimlere bildirmeleri ve söz konusu olay üzerinde mümkün bulunan müdahaleyi gerçekleştirebilmeye yetkili oldukları anlaşılmaktadır.
Ek olarak Yargıtay 9. H.D. dairesinin vermiş olduğu kararın konu olduğu somut uyuşmazlıkta davacı özel güvenlik görevlisinin iş sözleşmesi kapsamında işvereninin yöneltmiş olduğu talimatları yetkileri doğrultusunda yerine getirmekle mükellef olmasına rağmen buna aykırı davranışta bulunmasının işverence iş sözleşmesinin sürdürülmesinde olanak bulunmamasından dolayı iş akdi haklı nedene dayanmasa dahi geçerli nedenle fesih sebebi yapılabilmektedir.
Stj. Av. Rabia Kurum
Okyay | Evren
Avukatlık & Arabuluculuk Ofisi
Not: Bu yazı Av. Eren Evren tarafından incelenerek yayına uygun bulunmuştur.