Çalışanlar tarafında mesai saatleri dışında özel hayatında geçen sürelerin ne şekilde geçirileceği tamamen kendilerine bağlı olmakla birlikte bu süre zarfında sergilemiş oldukları eylem ve davranışlar nedeniyle işverenin itibarını veya güvenini zedeleyici sonuçlara yol açılması, işin ve diğer işçilerin bu durum sebebiyle olumsuz etkilenmesi halinde işverenin iş sözleşmesine devam etmeme hakkının olup olmadığı sorusu gündeme gelebilmektedir.
Her ne kadar Anayasa’nın 20.maddesine göre Anayasanın 20. maddesine göre; “Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahip olsa da örneğin kadına karşı şiddete karşı kampanya yürüten ve bu konuda reklamlar veren bir işverenin çalışanının evde şiddet uygulaması, ara dinlenme için gidilen restoranda logolu bir iş kıyafeti varken kavgaya karışılması, iş aracını kullanırken yapılan kaza sebebi ile haberlere konu olunması veya iş gezisi sırasında cinsel içerikli bir takım olaylara karışılması gibi davranışlarda bulunan işçinin bu hareketlerine katlanması işverenden beklenebilir mi ? İşverenin yönetim hakkı çalışanların özel hayatındaki davranışlarına da müdahale etme hakkını verir mi ?
Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin 08.05.2019 tarih ve 2019/89 E ve 2019/10358 K sy kararında bu konuya benzer bir durum tartışılmıştır.
Uyuşmazlık Konusu
Yargılama sırasında tespit edildiği üzere; davacının ikinci pilot olan duruşmada tanık olarak dinlenen … ile birlikte yurt dışı uçuşu görevi ile … seferini yaptıktan sonra davalı işveren tarafından davacıların konaklaması ile anlaşma yapılan otele beraberlerinde bayan getirdikleri, daha sonra bayanlar ile aralarında çıkan anlaşmazlık neticesinde tartıştıkları, daha sonra davacı ve dava dışı ikinci pilot ile otel resepsiyonu arasında bu husustan dolayı tartışma yaşandığı, durumun otel yönetimi tarafından davalı işverene bildirildiği anlaşılmış, dosya kapsamında bulunan otel tarafından davalıya gönderilen tercümesi yapılmış e-posta ve otel koridor ve resepsiyon bölümünü gösteren güvenlik kamerası kayıtları ile davalı işveren tarafından davacılara görevleri sırasında kalmaları için anlaşılan otele beraberinde bayan getirdikleri, kamera kayıtlarına göre davacı ve beraberindeki bayanın samimi görüntüler verdiği, kuruma yapılan ihbar ile odaya alınan bayanların telekız olduğu anlaşılmış olup davacının iş akdi işveren tarafından feshedilmiştir.
Davacının İddiaları
Uçak kabin memuru olan davacı, ikinci pilot olan iş arkadaşı ile birlikte işi gereği uçuş günü beklemek üzere anlaşmalı olan otelde konakladıklarını, mesai saatleri dışında tanıştıkları iki kadın ile birlikte sabaha karşı otele döndükleri ancak kadınların para karşılığı cinsel ilişki teklif etmeleri nedeniyle otelden ayrılmalarını istediklerini, arkadaşının otel müdürü ile tartıştığını ancak kendisinin bu tartışmada yer almadığını ek olarak otelin işyeri kapsamında sayılamayacağını ancak bunlara rağmen iş akdinin feshedildiğini ileri sürmüş ve işe iade istemli dava açmıştır.
Davalının İddiaları
Davalı vekili, davalı çalışanlarının uçuş günlerinde konaklamaları için anlaşmalı otellerin bulunduğunu, bu otellerde konaklama masraflarının davalı ortaklık tarafından karşılandığını, davacı ve iş arkadaşının iş gezisi sırasında konaklamak üzere kaldıkları otelde sabaha karşı birlikte döndükleri iki kadın ve otel müdürü ile tartışmaya başlamaları ve söz konusu olayın yurt içinde ve yurt dışında bir marka değerine sahip olan ortaklığın itibarına zarar vermesi nedeniyle iş sözleşmelerinin feshedildiğini bundan dolayı davanın reddini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararı
Dosyaya sunulan belge ve delilleri inceleyen ilk derece mahkemesi tarafın, davacının aşamalardaki savunma ve davaya yönelik söz konusu bayanları kalacak yerleri olmadığı için odaya aldıkları, daha sonra bayanların cinsel ilişki için kendilerine para teklif ettiği yönündeki beyanların hayatın olağan akışına aykırı olup gerçeği yansıtmadığı, dinlenen tanığın da aynı nedenle işten çıkarıldığı ve davasının bulunduğu bu nedenle beyanlarına itibar edilmesinin mümkün olmadığı, kaldı ki beyanında olayı tevil yollu ikrar ettiği şüphesiz olup davacının davalı işveren tarafından görevi sırasında kendisine sağlanan imkanları suistimal ettiği sabit olup, davalı işverenin yürüttüğü hizmet, marka değeri, ülkeyi temsil eden pozisyonu da göz önüne alındığında eylemin itibar ve imaj kaybına neden olabilecek nitelikte olması nedeniyle davalı işveren tarafından yapılan fesih haklı nedene dayandığı ispat olunmakla davacı tarafça açılan feshin geçersizliği ve işe iade davasının reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararı
Davacı vekili ilk derece mahkemesinin kararına karşı istinafa başvurmuştur. Davacı vekili istinaf başvurusunda; iş sözleşmesinin haksız olarak feshedildiğini, otelin işyeri sayılamayacağı, davacının resepsiyon görevlileri ile tartışması gibi bir durumun olmadığı, ikinci pilotun otel müdürü ile tartıştığı sırada davacının olayları yatıştırmaya çalıştığı, eylemlerin meydana geldiği zaman davacının çalışmadığı, istirahatli olduğu, eylemlerin özel hayatı ile ilgili olduğunu ileri sürerek davanın kabulüne karar verilmek üzere İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi tarafından incelenen dosyada tartışma olayının yaşandığı otelin davalı şirketin personellerinin kullanımında olan otel olması nedeniyle yaşanan olaylardan diğer personellerin etkilenmemesinin mümkün olmadığı, yaşanan olayın çalışma huzur ve ortamını bozacağı, davalı şirketin ulusal ve uluslar arası alanda faaliyet gösterdiği, yaşanan olayın davalı şirketin ticari itibarını sarsıcı nitelikte olduğu, davacının eylemi bütün halinde değerlendirildiğinde doğruluk ve bağlılık kuralına aykırı hareket ettiği, davalı tarafça yapılan feshin haklı olduğu tespit edilmekle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin Kararı
Davacı vekili Bölge Adliye Mahkemesi’nin kararına karşın temyiz başvurusunda bulunmuştur.
Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’ne göre;
- Davacı ve dava dışı pilot ile başlangıçta iki bayanla yaşadıkları ve sonrasında otel yönetimininde dahil olduğu olaylardan bu otelde konaklamakta olan diğer uçak mürettebatınında etkileneceklerinin aşikar olduğu,
- Dolayısıyla davalı şirket çalışanları arasında söz konusu yaşananların olumsuzluğa yol açacağının da kabulünün gerekeceği, pek tabi ki bu olayların o mürettebat haricinde davalı şirketin diğer çalışanlarınca da duyulması ile davalı işyeri çalışma huzur ve ortamının da olumsuz olarak etkileneceği,
- Davalı … Hava Yolları şirketinin ulusal ve uluslar arası alanda faaliyet gösteren ve dolayısıyla takip edilen bir şirket olması nedeniyle yaşanan olayların şirket tüzel kişiliğinin ticari prestijini sarsıcı ve yine aynı otelde daha sonraki görevlerde konaklayacak uçucu personele karşı bakış açısınıda olumsuz değiştirebilecek mahiyette olduğu, bundan hareketle yaşananların basit olarak özel hayat sınırları içerisinde değerlendirilmesinin mümkün olmadığı, t
Gerekçeleri ile davacının davranışlarının kabul edilebilir olmadığı ancak feshin haklı neden ağırlığında olmamakla birlikte artık davalı işverenin davacı ile çalışmaya devam etmesinin kendisinden beklenemeyeceği için feshin geçerli nedene dayandığının kabulünün gerekeceği yönünde karar verilmiştir.
Sonuç
İşçilerin özel hayatlarında, mesai saatleri dışında veya verilen bekleme/dinlenme sürelerinde gerçekleştirmiş oldukları eylemler nedeniyle iş sözleşmeleri olumlu ya da olumsuz yönde etkilenebilmektir.
İşçilerin gerçekleştirmiş olduğu eylemlerin işverenlerinin ve işyerinin itibarını ve güvenilirliğini zedeleyici nitelikte olması halinde iş sözleşmeleri, ,işin ve işyerinin düzenini bozduğu ve işverenlerin kendileri ile çalışmalarının beklenemeyeceği gerekçesi ile geçerli sebeple feshedilebilir.
Stj. Av. Rabia Kurum
Okyay | Evren
Avukatlık & Arabuluculuk Ofisi
Not: Bu yazı Av. Eren Evren tarafından incelenerek yayına uygun bulunmuştur.